Dostęp do drogi publicznej przez drogę wewnętrzną
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: dostęp do drogi publicznej, droga wewnętrzna, służebność drogowa, PlanZagospU, wyrok NSA
Wyrokiem z 13.12.2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął kwestię dostępu do drogi publicznej, definiując go jako bezpośredni dostęp lub przez drogę wewnętrzną. Artykuł 2 pkt 14 PlanZagospU określa dwa sposoby zapewnienia pośredniego dostępu do drogi publicznej dla nieruchomości gruntowej. Dostęp poprzez inną działkę wymaga służebności, natomiast dostęp przez drogę wewnętrzną nie wymaga dodatkowego tytułu prawnego.
Wyrokiem z 13.12.2019 r. (II OSK 328/18) Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że p rzez dostęp do drogi publicznej należy rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej. Przepis art. 2 pkt 14 PlanZagospU przewiduje dwa sposoby zapewnienia danej nieruchomości gruntowej pośredniego dostępu do drogi publicznej. Jednym z możliwych rozwiązań jest dostęp poprzez inną działkę, przy czym w tym przypadku konieczne jest obciążenie tej działki odpowiednią służebnością. Alternatywnym dostępem do drogi publicznej jest dostęp do niej przez drogę wewnętrzną. W tym drugim przypadku nie jest wymagany żaden tytuł prawny uprawniający do korzystania z drogi wewnętrznej. Dostęp do drogi publicznej za pośrednictwem drogi wewnętrznej jest sam w sobie wystarczający. Podmiot posiadający dostęp do drogi wewnętrznej nie musi posiadać dodatkowego tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z tej drogi. Za wystarczające do przyjęcia, że działka ma dostęp do drogi publicznej uznać należy sam fakt położenia nieruchomości przy drodze wewnętrznej. Powyższy wyrok stanowi wykładnię przepisu art. 61 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 2 pkt 14 PlanZagospU. Sprawa dotyczyła ustalenie warunków zabudowy. Analiza stanu faktycznego sprawy dla omawianych rozważań prawnych nie ma znaczenia. Analiza prawna W świetle art. 2 pkt 14 PlanZagospU, przez dostęp do drogi publicznej należy rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej. Zgodzić należy się z wnoszącym skargę kasacyjną, że przepis art. 2 pkt 14 PlanZagospU przewiduje dwa sposoby zapewnienia danej nieruchomości gruntowej pośredniego dostępu do drogi publicznej. Jednym z możliwych rozwiązań jest dostęp poprzez inną działkę, przy czym w tym przypadku konieczne jest obciążenie tej działki odpowiednią służebnością. Alternatywnym dostępem do drogi publicznej jest dostęp do niej przez drogę wewnętrzną. W tym drugim przypadku nie jest wymagany żaden tytuł prawny uprawniający do korzystania z drogi wewnętrznej. Dostęp do drogi publicznej za pośrednictwem drogi wewnętrznej jest sam w sobie wystarczający. Podmiot posiadający dostęp do drogi wewnętrznej nie musi posiadać dodatkowego tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z tej drogi. Za wystarczające do przyjęcia, że działka ma dostęp do drogi publicznej uznać należy sam fakt położenia nieruchomości przy drodze wewnętrznej (por. wyrok NSA z 8.10.2008 r., II OSK 1163/07). Komentarz Uzasadnienie wyroku NSA w omawianym zakresie jest krótkie, ale warto odnotować to stanowisko, mając na uwadze, jak różne jest orzecznictwo sądów administracyjnych w przedmiocie oceny prawnej przesłanki dostępu nieruchomości do drogi publicznej. Jedne sądy przyjmują, że dla wykazania dostępu do drogi publicznej konieczne jest wykazania posiadania tytułu prawnego do nieruchomości, przez którą ten dostęp ma przebiegać, inne, że to nie jest konieczne skoro wnioskodawca w postępowaniu o wydanie warunków zabudowy nie musi wykazywać nawet tytułu prawnego do nieruchomości, na której ma powstać inwestycji. Z przepisu art. 2 pkt 14 PlanZagospU wynika w zasadzie wprost, że tytuł prawny odnosi się do służebności gruntowej. Takiego powiązania brak, gdy chodzi o dostęp za pośrednictwem drogi wewnętrznej. Należy oczekiwać, że orzeczenie będzie kształtowało przyszłą praktykę w postępowaniach o wydanie warunków zabudowy. Wyrok NSA z 13.12.2019 r., II OSK 328/18
Wyrok ten stanowi ważną interpretację przepisów dotyczących dostępu do drogi publicznej. Analiza prawna potwierdza, że dostęp przez drogę wewnętrzną jest wystarczający, nie wymagając dodatkowych tytułów prawnych. Orzeczenie to może wpłynąć na praktykę w postępowaniach dotyczących wydania warunków zabudowy.