Doręczenie pisma osobie fizycznej w miejscu jej pracy powinno nastąpić do rąk adresata. Nieskuteczne jest
zatem doręczenie decyzji osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w ten sposób, że
korespondencja jest przekazywana przez doręczyciela osobie zatrudnionej w firmie prowadzonej przez
przedsiębiorcę – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Na przedsiębiorcę K.M. nałożono karę pieniężną w wysokości ponad 49 tys. zł za zajęcie pasa drogowego poprzez
umieszczenie reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi. Listonosz przekazał przesyłkę zawierającą decyzję organu
I instancji pracownikowi przedsiębiorcy, który pokwitował odbiór przesyłki przybijając na zwrotnym poświadczeniu
odbioru stempel prowadzonej przez K.M. działalności gospodarczej. Ukarany wniósł dowołanie wraz wnioskiem
o przywrócenie terminu do jego wniesienia wskazując, że przesyłka nie została mu doręczona do rąk własnych. K.M.
wyjaśnił, że w chwili doręczenia przebywał poza granicami kraju, zaś obecnie zmaga się z chorobą. Samorządowe
Kolegium Odwoławcze w O. odmówiło przywrócenia terminu do wniesienia odwołania uznając, że skoro upływał on
kilkanaście dni po powrocie z zagranicznego wyjazdu, to fakt nieobecności w chwili doręczenia decyzji nie ograniczył
możliwości wniesienia odwołania. Organ stwierdził też, że uchybienia terminu przy wniesieniu odwołania nie
usprawiedliwia powołanie się przez K.M. na fakt choroby, bowiem jej wystąpienie nie zostało w żaden sposób
uprawdopodobnione.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że pisma w toku
postępowania administracyjnego były doręczane na adres miejsca pracy skarżącego wynikający z Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i w większości przypadków korespondencja była odbierana przez
jego pracowników. Skarżący nie zastrzegł w organie, że korespondencja powinna być kierowana do niego pod inny
adres, dlatego zdaniem Sądu należy przyjąć, iż decyzja organu I instancji została doręczona prawidłowo w miejscu
pracy skarżącego. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że choroba może być co do zasady uznana za okoliczność
usprawiedliwiającą niezachowanie terminu tylko wówczas, gdy dotyczy samej strony skarżącej i rzeczywiście
uniemożliwia podjęcie czynności procesowej. W ocenie Sądu, nie ma podstaw aby przyjąć, że zaangażowanie K.M.
w sprawy osobiste, tj. opiekę nad chorą matką, wyłączało go całkowicie z innych czynności dnia codziennego.
W rezultacie nie można przyjąć, że skarżący uprawdopodobnił istnienie okoliczności mających wskazywać na brak
winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił orzeczenie Sądu I instancji, zaskarżone postanowienie i umorzył
postępowanie z wniosku o przywrócenie terminu do złożenia odwołania. Jak ustalono, organ I instancji nie
dokonał doręczenia skarżącemu decyzji o nałożeniu kary pieniężnej w sposób zgodny z wymogami art. 42
KPA, co oznacza, że termin do dokonania czynności nie rozpoczął biegu. W procedurze administracyjnej
czynności doręczania są sformalizowane i uregulowane w sposób prawie kazuistyczny, ścisłe przestrzeganie tych
wymagań formalnych należy do obowiązków organu administracyjnego, bowiem od skuteczności doręczenia zależą
w wielu przypadkach uprawnienia procesowe i materialnoprawne stron (zob. wyrok WSA w Warszawie z 18.7.2019
r., VIII SA/Wa 362/19).
Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że na mocy z art. 42 § 1 i 43 KPA pisma doręcza się bezpośrednio
osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy, przy czym jedynie w przypadku doręczenia
w mieszkaniu adresata dopuszczalne jest doręczenie zastępcze (zob. wyrok NSA z 20.2.2014 r., II OSK
2159/12). Nie ma regulacji pozwalającej na doręczenie pisma osobie fizycznej w miejscu pracy za
pośrednictwem osoby upoważnionej przez pracodawcę do odbioru pism. Skoro zaś nie doszło do zgodnego
z wymogami KPA doręczenia skarżącemu w jego miejscu pracy decyzji organu I instancji, czyli do otwarcia
terminu do złożenia odwołania i w konsekwencji do uchybienia temu terminowi, to postępowanie z wniosku
o przywrócenie terminu do złożenia odwołania powinno zostać umorzone z uwagi na jego
bezprzedmiotowość.
Wyrok NSA z 19.5.2020 r., II GSK 134/20