Obowiązkiem zleceniodawcy jest prawidłowe przygotowanie terenu prac, w tym oznaczenie obszaru, na
którym ma być przeznaczona wycinka i oznaczenie drzew podlegających usunięciu, zaś podwykonawca
odpowiada wyłącznie za bezpieczne i zgodne z umową wykonanie. Natomiast ewentualna odpowiedzialność
podwykonawcy wynikająca z przekroczenia zakresu zlecenia wymaga wpierw jednoznacznego ustalenia, co
było przedmiotem umowy między stronami - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (Wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 27.5.2020 r., II SA/Gd 684/19, 
).
Opis stanu faktycznego
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku po rozpoznaniu sprawy ze skargi L.P. na decyzję Samorządowego
Kolegium Odwoławczego z 28.8.2019 r. Nr (...) w przedmiocie kary za usunięcie drzew uchylił zaskarżoną decyzję
oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza.
Z uzasadnienia Sądu
W rozpoznawanej sprawie organy orzekały o wymierzeniu administracyjnej kary za wycinkę drzew na działce nr (...)
w Ł. bez zgody posiadacza tej nieruchomości. Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j.
Dz.U. z 2020 r. poz. 55; dalej jako: OchrPrzyrodU), usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może
nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a OchrPrzyrodU, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta na wniosek: posiadacza nieruchomości - za zgodą właściciela tej nieruchomości; właściciela
urządzeń- jeżeli drzewa lub krzewy zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń. W myśl zaś art. 88 ust. 1 pkt 2
OchrPrzyrodU, za usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości wójt, burmistrz albo prezydent
miasta wymierza administracyjną karę pieniężną. Kara ta w takim wypadku nakładana jest na inny podmiot, niż
posiadacz nieruchomości, z której usunięto drzewa.
Zdaniem organów tym podmiotem jest w niniejszej sprawie L.P., który działał jako podwykonawca robót wycinkowych
na działce nr (...) w Ł., który w trakcie prac przekroczył granicę nieruchomości objętej zezwoleniem Burmistrza
z 14.11.2018 r. i dokonał także wycinki na sąsiedniej nieruchomości nr (...), bez zgody jej posiadacza – B.
Zdaniem sądu ocena organów w tym zakresie jest wadliwa, co najmniej przedwczesna, gdyż w toku postępowania
nie wyjaśniono wszystkich istotnych okoliczności sprawy.
Trzeba zauważyć, że sporna wycinka została przeprowadzona w ramach prac na działce nr (...), na którą posiadacz
tej działki – A., uzyskał stosowne zezwolenie, określające szczegółowo zakres dozwolonych prac. Przy czym
podmiotem, który miał dokonać wycinki na podstawie wygranego przetargu był S.H. Osoba ta zleciła prace przy
wycince drzew skarżącemu jako podwykonawcy, prowadzącemu działalność gospodarcza pod nazwą (...) L.P.
Należało zatem ustalić, jaki był zakres zleconych podwykonawcy prac wycinkowych, albowiem tylko wtedy możliwe
jest jednoznaczne ustalenie, że osobą odpowiedzialną za delikt administracyjny jest osoba, która faktycznie dokonała
usunięcia drzew. Tym bardziej, że kwestia ta była przedmiotem sporu między stronami zlecenia.
Z zebranego materiału dowodowego wynikało, że w 22.2.2019 r. zawarta została umowa zlecenia między S.H. a L.P.
na prace na terenie A., polegające na wycince drzew, wywozie gałęzi sprzątnięciu terenu oraz odkupie przez
wykonawcę części pozyskanego drewna. Z treści tego zlecenia nie wynika jednak, jaki dokładnie jest zakres prac
wycinkowych, natomiast w dniu podpisania umowy zleceniodawca i podwykonawca spotkali się w terenie, aby ustalić
obszar prac. Tego dnia podwykonawcy okazano mapę z zaznaczonym zakresem wycinki, jednakże dokumentu tego
nie ma w aktach sprawy, zaś podwykonawca oświadczył, że mapy przedłożone do akt nie są tymi, które mu okazano.
W szczególności nie zostało wyjaśnione, czy okazana podwykonawcy mapa to załącznik do decyzji Burmistrza
Miasta z 18.11.2018 r. zezwalającej na wycinkę drzew na działce nr (...), jak również sama decyzja nie została
zawarta w materiale dowodowym, co pozwoliłoby na konfrontację oświadczeń stron i ustalonego tą decyzją zakresu
wycinki.
Ponadto istotne jest, że zgodnie z wyjaśnieniami tak zleceniodawcy, jak i podwykonawcy, złożonymi w toku
postępowania, zarówno na działce objętej zezwoleniem jak i na nieruchomości sąsiedniej, niektóre z drzew zostały
oznaczone kartkami – jak do wycinki. Natomiast zleceniodawca wskazując w terenie obszar wycinki nie informował
podwykonawcy, że któreś z drzew oznaczonych kartką nie podlega wycince. Z wyjaśnień tych wynika, że działania
zleceniodawcy były nieprecyzyjne, mimo iż z pisma A. z 11.4.2019 r. wynika, że w dniu 22.1.2019 r. jego
przedstawiciel okazał stronie umowy, która wygrała przetarg 18.11.2018 r. i załączonej do niej dokumentacji.




Takich ustaleń w niniejszej sprawie jednak zabrakło, bowiem organy orzekające w sprawie uznały, że obowiązkiem
podwykonawcy było zapoznanie się z decyzją Burmistrza i prawidłowe wytypowanie drzew do wycinki i w tym
zakresie działał na własne ryzyko. Przyjęcie takiej koncepcji jest jednak niedopuszczalne, albowiem nie sposób
oczekiwać, że to podmiot trzeci, któremu podzlecono jakiekolwiek prace samodzielnie określał ich zakres. Trudno
zgodzić się z poglądem, że to podwykonawca będzie sam dokonywał ustaleń co do terenu prac, gdyż każda umowa,
w tym umowa zlecenia, musi określać jej przedmiot. Przy czym w sytuacji, gdy przedmiot ten zostaje określony
ogólnie, jako wycinka drzew na danej działce, to konkretne ustalenia w tym zakresie mogą być sprecyzowane między
stronami ustnie. Tak było w rozpoznawanym przypadku, zatem nie sposób zarzucać, że podwykonawca zawierzył
ustnym wskazówkom zleceniodawcy, skoro był on podmiotem upoważnionym do wycinki przez właściciela
nieruchomości na mocy rozstrzygniętego przetargu. W konsekwencji więc mnie może budzić wątpliwości, że to
obowiązkiem zleceniodawcy było prawidłowe przygotowanie terenu prac, w tym oznaczenie obszaru, na którym ma
być przeznaczona wycinka i oznaczenie drzew podlegających usunięciu, zaś podwykonawca odpowiada wyłącznie
za bezpieczne i zgodne z umową wykonanie. Natomiast ewentualna odpowiedzialność administracyjna z art. 88 ust.
1 OchrPrzyrodU podwykonawcy wynikająca z przekroczenia zakresu zlecenia wymaga wpierw jednoznacznego
ustalenia, co było przedmiotem umowy między stronami.
Tymczasem w niniejszej sprawie zleceniodawca nie oznaczył w terenie, ani nie potrafił wskazać na żądanie
podwykonawcy granic działki objętej zezwoleniem i granic wycinki, mimo że kwestia ta była wyjaśniana wykonawcy
przez przedstawicieli A. podczas spotkania w styczniu 2019 r. Zleceniodawca nie zadbał także o prawidłowe,
jednoznaczne oznaczenie drzew podlegających usunięciu, tym bardziej, że brak było wyraźnego, łatwo
dostrzegalnego oddzielenia granicznego działek nr (...) i (...), a na obu nieruchomościach znajdowały się drzewa
oznaczone kartkami. Z akt sprawy wynika zaś, że kwestia tego, które z oznaczonych kartkami drzew ma podlegać
wycince na działce A. nie była kwestionowana przez wykonawcę podczas spotkania z przedstawicielstwami
właściciela działki, a mimo to podczas okazania terenu podwykonawcy nie informował on, aby niektóre
z oznaczonych drzew miały nie podlegać wycince.
Tych wszystkich okoliczności orzekające w sprawie organy nie uwzględniły.
Wobec tego sąd wojewódzki uznał, że organy obu instancji uchybiły swoim obowiązkom w rzetelnym ustaleniu stanu
faktycznego i okoliczności mających wpływ na wynik sprawy. Mając bowiem na uwadze, że wycinka drzew na działce
nr (...) była wynikiem przekroczenia granicy działki objętej zezwoleniem, a prace w tym zakresie przeprowadzał
podwykonawca, w pierwszej kolejności należało określić zakres umowy zawartej między zleceniodawcą
a podwykonawcą prac, w szczególności, jak zleceniodawca, który dysponował całą dokumentacją i wiedzę związaną
z zezwoleniem na wycięcie drzew, określił obszar i zakres wycinki. Jeżeli bowiem obszar ten został określony tak jak
opisał go podwykonawca w swoich wyjaśnieniach, to należy przyjąć, iż nie przekroczył on granic otrzymanego
zlecenia. Nie ma przy tym znaczenia, że obszar i zakres wycinki określony podwykonawcy był błędny, gdyż
ewentualna odpowiedzialność w tym zakresie spoczywa na zleceniodawcy, a nie podwykonawcy, któremu nie
udostępniono całości materiału związanego z zezwoleniem Burmistrza, i który powinien działać zgodnie z zawartą
umową, aby nie narażać się na odpowiedzialność kontraktową. W takiej sytuacji zleceniodawca ponosi negatywne
skutki błędnego określenia przez siebie obszaru wycinki, w tym ewentualne wycięcie przez podwykonawcę drzew
z przekroczeniem granicy działki, co do której odpowiedni organ wydał zgodę na wycięcie drzew. Dopiero jeżeli
osoba trzecia usunęła drzewa bez wiedzy zleceniodawcy i poza zakresem zlecenia w sposób, któremu
zleceniodawca nie mógł zapobiec, wtedy odpowiedzialność administracyjną można przypisać podwykonawcy. W tym
jednak celu konieczne jest dokonanie jednoznacznych ustaleń, których w niniejszej sprawie zabrakło.

Komentarz
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że obowiązkiem zleceniodawcy jest prawidłowe przygotowanie terenu prac, w tym
oznaczenie obszaru, na którym ma być przeznaczona wycinka i oznaczenie drzew podlegających usunięciu, zaś
podwykonawca odpowiada wyłącznie za bezpieczne i zgodne z umową wykonanie. Za omyłkowe wycięcie drzew
winy nie musi ponosić ten, kto to zrobił, tylko zleceniodawca, który nie zadbał o prawidłowe przygotowanie terenu pod
wycinkę i oznaczenie drzew.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 27.5.2020 r., II SA/Gd 684/19,