Przedmiotem skargi na postanowienie obciążające wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego jest
wysokość obciążenia wyrażona należnością pieniężną a nie wyłącznie legalność samego obciążenia
wierzyciela tymi kosztami. Zasądzając zwrot kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego należy je
obliczyć według stawek obowiązujących w sprawach dotyczących należności pieniężnych – stwierdził
Naczelny Sąd Administracyjny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku uchylającym postanowienia organów obu instancji
w przedmiocie obciążenia wierzyciela kosztami egzekucyjnymi zasądził od organu na rzecz strony 3,7 tys. zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania sądowego na podstawie art. 200 w zw. art. 205 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. - Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej jako: PostAdmU).
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w W. zaskarżył dotyczące zasądzenia kosztów postanowienie zawarte wyroku
wnosząc o jego uchylenie w części przewyższającej kwotę 597 zł. W ocenie organu, stronie skarżącej nie należy się
zwrot kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego obliczonych według stawek obowiązujących w sprawach
dotyczących należności pieniężnych, prawidłową jest stawka w tzw. innej sprawie na podstawie § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j.: Dz.U.
z 2018 r., poz. 265 ze zm., dalej jako: TRadR).
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie podkreślając, że kluczowe dla sprawy jest rozstrzygnięcie, czy
przedmiotem zaskarżenia w postępowaniu o obciążenie wierzyciela kosztami postępowania jest należność
pieniężna, o której mowa w art. 216 i 231 PostAdmU. W postępowaniu sądowoadministracyjnym przedmiotem
zaskarżenia są akty i czynności wymienione w art. 3 § 2 i 3 PostAdmU, których kontrolę z punktu widzenia zgodności
z prawem przeprowadza sąd administracyjny. W odróżnieniu od spraw cywilnych, w tym postępowaniu nie orzeka się
o należnościach pieniężnych, lecz kontroluje legalność aktów, w których takie należności zostały określone lub
ustalone. Dlatego regulację zawartą w art. 216 PostAdmU należy odnosić do należności pieniężnej objętej aktem lub
czynnością, które w istocie stanowią przedmiot zaskarżenia podlegający kontroli sądu administracyjnego.
W uzasadnieniu postanowienia wyjaśniono, że w artością przedmiotu zaskarżenia jest wartość uprawnienia
lub obowiązku wyrażona w kwocie pieniężnej, którą ustala zaskarżony akt. Jak wynika z akt sprawy zażalenie
zostało wniesione na postanowienie, którym obciążono wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego.
Nie ma przy tym znaczenia, że skarga została wniesiona na postanowienie, a nie decyzję administracyjną
(zob. postanowienie NSA z 19.2.2019 r., I GZ 32/19, orzeczenia.nsa.gov.pl).
NSA stwierdził, że w tym postępowaniu występuje spór co do wartości pieniężnej, bowiem zliczenia kosztów
postępowania egzekucyjnego nie można potraktować jako czynności tylko rachunkowej determinowanej
wynikiem postępowania egzekucyjnego. Obciążenie wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego
sprowadza się do sporu w zakresie przedmiotu zaskarżenia w postaci należności pieniężnej. Ta bowiem nie
została ustalona ostatecznie w toku podjętych czynności egzekucyjnych, gdyż na tym etapie postępowania
może ulec zmianie – wierzyciel bowiem jest uprawniony do kwestionowania jej wysokości, np. w zakresie
wysokości naliczonej opłaty egzekucyjnej i manipulacyjnej, zasadności obciążenia wierzyciela kosztami
podjętych czynności egzekucyjnych. Nie można zatem skutecznie twierdzić, że postępowanie w tym przedmiocie
ma doprowadzić jedynie do wskazania podmiotu zobowiązanego do ich poniesienia w związku z wynikiem
zakończonego postępowania egzekucyjnego i niemożności ściągnięcia ich od zobowiązanego. W ocenie Naczelnego
Sądu Administracyjnego w rozpoznawanej sprawie należało zastosować stawkę, o której stanowi § 14 ust. 1 pkt 1 lit.
a w zw. z § 2 pkt 5 TRadR.
Postanowienie NSA z 24.6.2020 r., I GZ 124/20