Zasady obliczania terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego a ustanowienie pełnomocnika
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, skarga do sądu administracyjnego, pełnomocnik, doręczenie pism, obliczanie terminów
Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że termin do wniesienia skargi liczy się od daty odbioru korespondencji przez pełnomocnika, nie skarżącego. NSA uchylił postanowienie o odrzuceniu skargi w sprawie umorzenia postępowania dyscyplinarnego. Ustanowienie pełnomocnika ma kluczowe znaczenie przy doręczeniach i obliczaniu terminów.
Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 22.8.2019 r. (I OZ 728/19) przypomniał, że ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu administracyjnym oznacza, że organ ma obowiązek doręczać korespondencję temu pełnomocnikowi, w rezultacie czego termin do wniesienia środka zaskarżenia należy liczyć od daty odbioru korespondencji przez pełnomocnika, a nie zaś skarżącego. NSA podkreślił, iż data odebrania pisma przez skarżącego nie ma w takiej sytuacji żadnego znaczenia przy obliczaniu terminu na złożenie skargi. Stan faktyczny sprawy Naczelny Sąd Administracyjny 22.8.2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej uchylił zaskarżone postanowienie, tj. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27.5.2019 r. (II SA/Wa 1061/19) o odrzuceniu skargi w sprawie ze skargi J. K. (dalej: Skarżący) na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26.3.2019 r. w przedmiocie umorzenia postępowania dyscyplinarnego. Z uzasadnienia WSA w Warszawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym postanowieniem odrzucił skargę Skarżącego na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie umorzenia postępowania dyscyplinarnego. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podniósł, że zgodnie z treścią art. 54 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej: PostAdmU) skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Stosownie zaś do treści art. 53 § 1 PostAdmU, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Przenosząc treść przywołanych powyżej regulacji na grunt rozpatrywanej sprawy należy - zdaniem WSA w Warszawie - zauważyć, iż zaskarżone postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zawierające prawidłowe pouczenie o sposobie i terminie wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zostało doręczone Skarżącemu 1.4.2019 r. Termin trzydziestodniowy od tej daty upływał więc 2.5.2019 r. i ten właśnie dzień był ostatnim dniem na terminowe wniesienie skargi. Skarżący zaś mimo prawidłowego pouczenia wniósł skargę dopiero 10.5.2019 r., a zatem z uchybieniem ustawowego terminu, określonego w art. 53 § 1 PostAdmU. Skarga jest zatem spóźniona i jako taka niedopuszczalna. Zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł Skarżący, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając je w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 53 § 1 PostAdmU w związku z art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU i w związku z art. 83 § 1 PostAdmU poprzez nieuzasadnione odrzucenie skargi do sądu administracyjnego pomimo, że w niniejszej sprawie nie zaistniała przesłanka odrzucenia skargi, albowiem skarga z 10.4.2019 r. została złożona w terminie przepisanym do dokonania tej czynności, gdyż bieg terminu do jej wniesienia rozpoczynał się od dnia jej doręczenia pełnomocnikowi Skarżącego, który to otrzymał ją 11.4.2019 r. Stanowisko przedstawione przez NSA Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując wniesioną skargę i odnosząc się do sformułowanych w niej zarzutów podkreślił, iż stosownie do treści art. 53 § 1 PostAdmU skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Skarga wniesiona po upływie tego terminu podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU. Ustosunkowując się do stanu prawnego i faktycznego rozpatrywanej sprawy, NSA stanął na stanowisku, zgodnie z którym Sąd pierwszej instancji pominął istotne w niniejszej sprawie okoliczności faktyczne dotyczące doręczenia zaskarżonej decyzji pełnomocnikowi Skarżącego, a w konsekwencji samego terminu do złożenia skargi, co skutkowało wadliwością zaskarżonego postanowienia. Ustanowienie przez stronę pełnomocnika a zasady doręczeń NSA zauważył, iż - jak wynika z akt administracyjnych niniejszej sprawy - postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26.3.2019 r. w przedmiocie umorzenia postępowania dyscyplinarnego zostało doręczone zarówno Skarżącemu, jak i jego pełnomocnikowi – adwokatowi I. K. Ponadto analiza akt administracyjnych sprawy prowadzi do wniosku, iż do ww. doręczeń doszło w dwóch różnych datach, mianowicie odpowiednio: 1.4.2019 r. - Skarżącemu i 11.4.2019 r. - pełnomocnikowi Skarżącego. W razie zaś ustanowienia przez stronę pełnomocnika, stosownie do treści art. 40 § 2 KPA, pisma doręcza się temu pełnomocnikowi. NSA podkreślił, iż przywołana regulacja ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co w praktyce oznacza z jednej strony, że doręczenie dokonane z pominięciem pełnomocnika obarczone jest wadą procesową, zaś z drugiej strony, że strona nie może skutecznie zmodyfikować bezwzględnie obowiązującego charakteru regulacji tego przepisu. W razie ustanowienia pełnomocnictwa procesowego, będącego stosunkiem opartym na zaufaniu pomiędzy mocodawcą a pełnomocnikiem, doręczenie dokonane stronie ma charakter wyłącznie informacyjny. Innymi słowy, jak zaznaczył NSA, nie wywiera ono skutku dla przebiegu postępowania administracyjnego, w tym upływu przewidzianych dla dokonania poszczególnych czynności procesowych terminów. Rozstrzygnięcie w sprawie W związku zaś z faktem, że zaskarżone w niniejszej sprawie postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26.3.2019 r. zostało doręczone również pełnomocnikowi Skarżącego, co miało miejsce 11.4.2019 r., to nadając skargę 10.5.2019 r. Skarżący nie uchybił ustawowemu trzydziestodniowemu terminowi do wniesienia skargi. Tym samym, odrzucenie przez Sąd pierwszej instancji skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU, jako wniesionej z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 53 § 1 PostAdmU, nie ma oparcia w przedstawionym powyżej stanie faktycznym sprawy. Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 PostAdmU, orzekł jak w sentencji - uchylił zaskarżone postanowienie. Komentarz Analizowane rozstrzygnięcie NSA dotyczy zasad obliczaniu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego w przypadku postępowania, w którym ustanowiono profesjonalnego pełnomocnika. NSA przypomniał, iż w takiej sytuacji (Strona jest reprezentowana przez pełnomocnika) co do zasady pisma doręcza się temu pełnomocnikowi, na podany przez niego adres. Zgodnie z poglądem zaprezentowanym przez NSA, organ administracji może co prawda doręczać pisma równolegle stronie postępowania i reprezentującemu ją pełnomocnikowi (co nie ma negatywnego wpływu na jej prawa), niemniej jednak takie doręczenie stronie ma charakter wyłącznie informacyjny, co w praktyce oznacza, iż nie wywołuje ono skutków prawnych. Skutki prawne związane z doręczeniem rozstrzygnięcia (np. rozpoczęcie biegu terminu do złożenia środka odwoławczego) związane są bowiem z datą skutecznego doręczenia decyzji ustanowionemu przez stronę pełnomocnikowi (wyrok NSA w Poznaniu z 20.12.2000 r., I SA/Po 464/99). Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpatrywanej przez NSA sprawie. Natomiast doręczenie w takiej sytuacji (strona ustanowiła pełnomocnika) pisma wyłącznie stronie z pominięciem jej pełnomocnika jest prawnie bezskuteczne i stanowi naruszenie zasady ogólnej KPA czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym (postanowienie NSA z 25.5.2011 r., II GSK 816/11). Postanowienie NSA z 22.8.2019 r. I OZ 728/19
NSA stwierdził, że skarga wniesiona po terminie trzydziestu dni podlega odrzuceniu. Zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego zostało uznane za niedopuszczalne. NSA podkreślił konieczność prawidłowego doręczenia pism pełnomocnikowi.