Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 22.8.2019 r. (I OZ 728/19) przypomniał, że ustanowienie
pełnomocnika w postępowaniu administracyjnym oznacza, że organ ma obowiązek doręczać
korespondencję temu pełnomocnikowi, w rezultacie czego termin do wniesienia środka zaskarżenia należy
liczyć od daty odbioru korespondencji przez pełnomocnika, a nie zaś skarżącego. NSA podkreślił, iż data
odebrania pisma przez skarżącego nie ma w takiej sytuacji żadnego znaczenia przy obliczaniu terminu na
złożenie skargi.
Stan faktyczny sprawy
Naczelny Sąd Administracyjny 22.8.2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej uchylił
zaskarżone postanowienie, tj. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27.5.2019 r. (II
SA/Wa 1061/19) o odrzuceniu skargi w sprawie ze skargi J. K. (dalej: Skarżący) na postanowienie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z 26.3.2019 r. w przedmiocie umorzenia postępowania dyscyplinarnego.
Z uzasadnienia WSA w Warszawie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym postanowieniem odrzucił skargę Skarżącego na
postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie umorzenia postępowania
dyscyplinarnego. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podniósł, że zgodnie z treścią
art. 54 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz.
2325 ze zm., dalej: PostAdmU) skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego
działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Stosownie zaś do treści
art. 53 § 1 PostAdmU, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia
w sprawie.
Przenosząc treść przywołanych powyżej regulacji na grunt rozpatrywanej sprawy należy - zdaniem WSA
w Warszawie - zauważyć, iż zaskarżone postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zawierające
prawidłowe pouczenie o sposobie i terminie wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Warszawie, zostało doręczone Skarżącemu 1.4.2019 r. Termin trzydziestodniowy od tej daty upływał więc 2.5.2019
r. i ten właśnie dzień był ostatnim dniem na terminowe wniesienie skargi. Skarżący zaś mimo prawidłowego
pouczenia wniósł skargę dopiero 10.5.2019 r., a zatem z uchybieniem ustawowego terminu, określonego w art. 53 §
1 PostAdmU. Skarga jest zatem spóźniona i jako taka niedopuszczalna.
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego
Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł Skarżący, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika,
zaskarżając je w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie
przepisów prawa materialnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 53 § 1 PostAdmU
w związku z art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU i w związku z art. 83 § 1 PostAdmU poprzez nieuzasadnione odrzucenie
skargi do sądu administracyjnego pomimo, że w niniejszej sprawie nie zaistniała przesłanka odrzucenia skargi,
albowiem skarga z 10.4.2019 r. została złożona w terminie przepisanym do dokonania tej czynności, gdyż bieg
terminu do jej wniesienia rozpoczynał się od dnia jej doręczenia pełnomocnikowi Skarżącego, który to otrzymał ją
11.4.2019 r.
Stanowisko przedstawione przez NSA
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując wniesioną skargę i odnosząc się do sformułowanych w niej zarzutów
podkreślił, iż stosownie do treści art. 53 § 1 PostAdmU skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia
doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Skarga wniesiona po upływie tego terminu podlega odrzuceniu na
podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU. Ustosunkowując się do stanu prawnego i faktycznego rozpatrywanej sprawy,
NSA stanął na stanowisku, zgodnie z którym Sąd pierwszej instancji pominął istotne w niniejszej sprawie okoliczności
faktyczne dotyczące doręczenia zaskarżonej decyzji pełnomocnikowi Skarżącego, a w konsekwencji samego terminu
do złożenia skargi, co skutkowało wadliwością zaskarżonego postanowienia.
Ustanowienie przez stronę pełnomocnika a zasady doręczeń





NSA zauważył, iż - jak wynika z akt administracyjnych niniejszej sprawy - postanowienie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z 26.3.2019 r. w przedmiocie umorzenia postępowania dyscyplinarnego zostało
doręczone zarówno Skarżącemu, jak i jego pełnomocnikowi – adwokatowi I. K. Ponadto analiza akt
administracyjnych sprawy prowadzi do wniosku, iż do ww. doręczeń doszło w dwóch różnych datach, mianowicie
odpowiednio: 1.4.2019 r. - Skarżącemu i 11.4.2019 r. - pełnomocnikowi Skarżącego.
W razie zaś ustanowienia przez stronę pełnomocnika, stosownie do treści art. 40 § 2 KPA, pisma doręcza się temu
pełnomocnikowi. NSA podkreślił, iż przywołana regulacja ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co w praktyce
oznacza z jednej strony, że doręczenie dokonane z pominięciem pełnomocnika obarczone jest wadą procesową, zaś
z drugiej strony, że strona nie może skutecznie zmodyfikować bezwzględnie obowiązującego charakteru regulacji
tego przepisu. W razie ustanowienia pełnomocnictwa procesowego, będącego stosunkiem opartym na
zaufaniu pomiędzy mocodawcą a pełnomocnikiem, doręczenie dokonane stronie ma charakter wyłącznie
informacyjny. Innymi słowy, jak zaznaczył NSA, nie wywiera ono skutku dla przebiegu postępowania
administracyjnego, w tym upływu przewidzianych dla dokonania poszczególnych czynności procesowych
terminów.
Rozstrzygnięcie w sprawie
W związku zaś z faktem, że zaskarżone w niniejszej sprawie postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z 26.3.2019 r. zostało doręczone również pełnomocnikowi Skarżącego, co miało miejsce 11.4.2019 r.,
to nadając skargę 10.5.2019 r. Skarżący nie uchybił ustawowemu trzydziestodniowemu terminowi do wniesienia
skargi. Tym samym, odrzucenie przez Sąd pierwszej instancji skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU, jako
wniesionej z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 53 § 1 PostAdmU, nie ma oparcia w przedstawionym
powyżej stanie faktycznym sprawy.
Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2
PostAdmU, orzekł jak w sentencji - uchylił zaskarżone postanowienie.

Komentarz
Analizowane rozstrzygnięcie NSA dotyczy zasad obliczaniu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego
w przypadku postępowania, w którym ustanowiono profesjonalnego pełnomocnika. NSA przypomniał, iż w takiej
sytuacji (Strona jest reprezentowana przez pełnomocnika) co do zasady pisma doręcza się temu pełnomocnikowi, na
podany przez niego adres. Zgodnie z poglądem zaprezentowanym przez NSA, organ administracji może co prawda
doręczać pisma równolegle stronie postępowania i reprezentującemu ją pełnomocnikowi (co nie ma negatywnego
wpływu na jej prawa), niemniej jednak takie doręczenie stronie ma charakter wyłącznie informacyjny, co w praktyce
oznacza, iż nie wywołuje ono skutków prawnych. Skutki prawne związane z doręczeniem rozstrzygnięcia (np.
rozpoczęcie biegu terminu do złożenia środka odwoławczego) związane są bowiem z datą skutecznego doręczenia
decyzji ustanowionemu przez stronę pełnomocnikowi (wyrok NSA w Poznaniu z 20.12.2000 r., I SA/Po 464/99).
Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpatrywanej przez NSA sprawie.
Natomiast doręczenie w takiej sytuacji (strona ustanowiła pełnomocnika) pisma wyłącznie stronie z pominięciem jej
pełnomocnika jest prawnie bezskuteczne i stanowi naruszenie zasady ogólnej KPA czynnego udziału strony
w postępowaniu administracyjnym (postanowienie NSA z 25.5.2011 r., II GSK 816/11).




Postanowienie NSA z 22.8.2019 r. I OZ 728/19