Strona postępowania administracyjnego, która w jego toku wyjeżdża na dłuższy czas poza miejsce
zamieszkania wskazane jako adres do doręczeń, nie informując o tym organu ani nie ustanawiając
pełnomocnika do doręczeń, musi się liczyć z konsekwencjami uznania skuteczności doręczenia jej
rozstrzygnięcia organu w sposób zastępczy, czyli z upływem 14 dni od dnia pierwszego awizo. W takim
przypadku bez wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia pozostaje wydanie stronie
dodatkowego egzemplarza postanowienia w siedzibie organu, które ma wyłącznie informacyjny charakter –
uznał Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
D.G. wniosła o przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie Starosty S. w przedmiocie
zawieszenia z urzędu postępowania administracyjnego wskazując, że przez ponad dwa tygodnie nie przebywała pod
adresem zamieszkania z uwagi sprawowanie opieki nad wnukami w innej miejscowości. Postanowienie Starosty S.
zostało uznane za doręczone D.G. w trybie określonym w art. 44 KPA poprzez doręczenie zastępcze, zaś o wydaniu
postanowienia dowiedziała się w siedzibie Starostwa Powiatowego w S. gdzie odebrała jego dodatkowy egzemplarz.
Organ odmówił przywrócenia terminu stwierdzając, że na stronie postępowania ciąży obowiązek informowania
organu o miejscu swojego pobytu, tak aby umożliwić skuteczny osobisty odbiór korespondencji. Ponadto w dniu,
w którym wnioskodawczyni przeglądając akta sprawy dowiedziała się o skutecznym doręczeniu zastępczym, termin
na wniesienie zażalenia jeszcze nie upłynął. Pomimo tego D.G. nie złożyła środka zaskarżenia w terminie.
Stanowiska WSA i NSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę wskazując, że postanowienie Starosty S. zostało
skutecznie doręczone D.G. na podstawie art. 44 KPA. Wymagania formalne awizowanego doręczenia zostały
spełnione, zaś okoliczności prawidłowego doręczenia nie zmienia fakt, że później skarżąca pojawiła się w siedzibie
Starostwa Powiatowego w S. gdzie zapoznała się z aktami sprawy, a także pobrała dodatkowy egzemplarz
postanowienia. Sąd wskazał, że przywrócenie uchybionego terminu uzasadniają wyłącznie obiektywne okoliczności,
występujące bez woli strony okoliczności i zdarzenia, które mimo dołożenia odpowiedniej staranności w prowadzeniu
własnych spraw udaremniły dokonanie czynności we właściwym czasie. Skoro skarżąca przebywała poza miejscem
zamieszkania, powinna poinformować organ o tym, aby czasowo kierował korespondencję na inny adres.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że wyjazd skarżącej był nagły i nieplanowany, nie mogła ustalić, jak
długo będzie przebywała poza miejscem zamieszkania. Nie miała również zaufanej osoby, której mogłaby powierzyć
odbiór korespondencji. Skarżąca twierdziła, że była przekonana, iż termin na wniesienie zażalenia biegnie od dnia
faktycznego doręczenia jej postanowienia, zgodnie z zawartym w nim pouczeniem, zaś wniosek o przywrócenie
terminu do wniesienia zażalenia złożyła z ostrożności.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wyjaśniając, że s trona należycie dbająca o swoje
interesy, planując dłuższy pobyt poza miejscem swojego zamieszkania, w czasie toczącego się z jej udziałem
postępowania administracyjnego, powinna wskazać organowi inny adres do korespondencji bądź ustanowić
pełnomocnika procesowego lub pełnomocnika do doręczeń, aby w ten sposób zapobiec niekorzystnym
skutkom w postępowaniu administracyjnym (zob. wyrok NSA z 7.7.2013 r., II GSK 2295/11, 
). Sąd
wskazał na świadczący o niedbalstwie brak zachowań skarżącej, które mogłyby świadczyć o podjęciu przez nią
jakichkolwiek działań nakierowanych na zabezpieczenie swoich interesów na czas wyjazdu. Nawet jeśli sam wyjazd
był nagły i nieplanowany, to już w trakcie przebywania w innej miejscowości D.G. mogła poinformować organ
o miejscu czasowego pobytu.
Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił też, że o braku winy w uchybieniu terminu nie może świadczyć
osobiste stawienie się skarżącej w siedzibie organu i odbiór dodatkowego egzemplarza postanowienia.
Skarżąca nie przedstawiła żadnych argumentów, które podważałyby skuteczność doręczenia jej
postanowienia w trybie doręczenia zastępczego. Wydanie skarżącej dodatkowego egzemplarza
postanowienia w siedzibie organu miało wyłącznie informacyjny charakter i zgodnie z zasadą oficjalności
doręczeń w postępowaniu administracyjnym w żaden sposób nie wpływało na bieg terminu do wniesienia
zażalenia.
Wyrok NSA z 16.7.2020 r., I OSK 3233/19