Ustawą z 7.10.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom
COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1747) rząd przedsięwziął realizację zadań, skupionych m.in. wokół inwestycji
publicznych mających stanowić koło zamachowe gospodarki podźwigające ekonomiczne następstwa
pandemii. Podpisana przez Prezydenta RP 8.10.2020 r. nowelizacja wprowadza jednocześnie zmiany
podatkowe w zakresie akcyzy oraz utrzymuje podwyższone stawki podatku VAT, co argumentuje się
koniecznością zharmonizowania ich ze stanem finansów publicznych stanowiących obecnie świadectwo
osłabionej gospodarki oraz niewydolności budżetu.
• Od 2021 r. wielkość podatku obrotowego pozostanie na niezmiennym, podwyższonym poziomie tj. 23%
(standardowym) oraz 8% - dla wybranej kategorii towarów i usług zgodnie z załącznikiem nr 3 do Ustawy
z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.; dalej jako: VATU). Nowe
regulacje podatkowe obowiązują od 9.10.2020 r.
• Ze środków z budżetu państwa podwyższono kapitał zakładowy PKP PLK S.A. oraz jej spółek zależnych
w celu ożywienia inwestycji – zmiany te weszły w życie 9.10.2020 r.
• Mocą nowelizacji dookreślono sposób i wielkość finansowania sektora infrastruktury lądowej oraz
uczyniono zmiany w zakresie stawek akcyzy od paliw silnikowych, które uzyskają moc obowiązującą wraz
1.1.2021 r.
Podatek od towarów i usług od 2021 r.
W brzmieniu regulacji - art. 146aa ust. 1 i 2 VATU, stawki podatku VAT wynoszą: 23%, 8%, 7% (dotyczy rolników
ryczałtowych) i 4% (względem taksówkarzy) oraz obowiązują od 1.1.2019 r. do końca roku następującego po roku,
jeśli zostaną spełnione odpowiednie przesłanki w powiązaniu z ustawą z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j.
Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.; dalej jako: FinPubU). Wzrost poziomu gospodarczego jest miernikiem tego, czy
stawki ulegną zmniejszeniu czy też utrzymają się na dotychczasowym poziomie. Przepis posiłkuje się pojęciem
relacji, o którym mowa w art. 38a pkt 4 FinPubU, a przez pryzmat którego rozumieć należy różnicę między kwotą
ustaloną w wyniku przeliczenia kwoty państwowego długu publicznego na walutę polską a kwotą wolnych środków
służących finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w kolejnym roku budżetowym odniesioną do
produktu krajowego brutto - według stanu na koniec roku budżetowego. Jeśli wartość owej relacji jest nie większa niż
43% oraz, suma corocznych różnic między wartością relacji wyniku nominalnego do produktu krajowego brutto
a poziomem średniookresowego celu budżetowego określonego w Programie Konwergencji (art. 112aa ust. 5
FinPubU) jest nie mniejsza niż -6%, stawki VAT pozostają niezmienne.
Zgodnie z dodanym w drodze nowelizacji art. 146aa ust. 3 VATU, stawki podwyższone o 1 punkt procentowy (tj. 23%
oraz 8%) przedłuża się, o ile w danym roku nie spełniono wymagań makroekonomiczno-fiskalnych kwalifikujących do
zejścia z dotychczasowego pułapu. Sytuacja z pandemią, zdaniem ustawodawcy, spowodowała niewydolność
budżetu i konieczność utrzymania VAT w obecnej wysokości. Przepis zachowuje zatem obowiązujące dotąd warunki,
jak i zastrzega dodatkowo, że powrót do niższych wartości podatku VAT może nastąpić jedynie podczas stabilnej
sytuacji gospodarczej, a więc podczas realizowania pierwotnej formuły stabilizującej reguły wydatkowe z art. 112aa
FinPubU. Nowy przepis odnosi się ponadto w swojej treści do art. 112d ust. 4 FinPubU, który stanowi, że przepisy
dotyczące stabilizującej reguły wydatkowej będą wyłączone ze stosowania m.in. w sytuacji ogłoszenia stanu epidemii
na całym obszarze RP.
Inwestycje – Polskie Koleje Państwowe
Mocą dodanego w drodze nowelizacji Rozdziału 4e do Ustawy z 8.9.2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 292 ze zm.; dalej jako:
RestrPKPU), ustawodawca przewidział przekazywanie PKP PLK S.A. środków z budżetu państwa na podwyższenie
kapitału zakładowego spółki w celu realizacji przez nią inwestycji kapitałowych dotyczących budowy, przebudowy,
rozbudowy lub modernizacji przystanków kolejowych oraz infrastruktury towarzyszącej. Na realizację tego
przedsięwzięcia przeznaczono 1 000 000 tys. zł (art. 33zb RestrPKPU). W związku z tym, że PKP PLK S.A. posiada
4 spółki zależne, które wykonują roboty utrzymaniowe i inwestycyjne jako podwykonawcy oraz wobec chęci
zaangażowania tych spółek w realizację kontraktów inwestycyjnych, PKP PLK S.A. zobligowana jest z otrzymanych
środków budżetowych podwyższyć ich kapitały zakładowe oraz objąć nowo utworzone udziały. Spółki zaś,
z przekazanej kwoty w wysokości 850 000 tys. zł, muszą rozdystrybuować środki na zakup środków trwałych



w postaci maszyn i urządzeń lub nieruchomości (art. 33za RestrPKPU). Środki są przekazywane przez ministra
właściwego do spraw aktywów państwowych na wniosek ministra właściwego do spraw transportu.
Wydatki na transport lądowy a zmiana stawki akcyzy
Infrastruktura transportowa to kolejny sektor uznany za wymagający usprawnienia i wzięty za przedmiot nowelizacji.
Stanowiąc w uzasadnieniu do jej rządowego projektu (druk nr 590) o potrzebie ożywienia działań budowalnych, a tym
samym inwestycji, zarówno na rynku drogowym, jak i kolejowym, poprzez dodanie art. 10a ust. 2 do ustawy
z 16.12.2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 203 ze zm.; dalej jako:
FinInfraTrLądU), określono wielkość wydatków na ten filar w zakresie działań związanych z budową, przebudową
remontem, jego utrzymaniem, ochroną oraz zarządzaniem. Na lata 2020 i 2021 suma ta nie może łącznie opiewać na
kwotę niższą niż 18% sumy planowanych na lata 2020 i 2021 wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.
Ukonstytuowanie tej regulacji niweluje dotychczasowe brzmienie przepisu art. 5 FinInfraTrLądU, który identycznie
zarysowaną wielkość wydatków przewidywał do tej pory na realizację inwestycji w danym roku. Obecnie przepisu
tego nie stosuje się.
Jednocześnie, w ustawie z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722; dalej jako: AkcyzU)
zmieniono wielkość stawki akcyzy od paliw silnikowych, co wiąże się z jednoczesnymi zmianami poczynionymi
w zakresie stawek opłaty paliwowej. W zmienionym art. 89 ust. 1 AkcyzU ustalono, że wysokość akcyzy na benzynę
silnikową oraz wyroby powstałe ze zmieszania tych benzyn z biokomponentami wynosić będzie 1542 zł/1000 litrów
(uprzednia stawka to 1565,00 zł/1000 litrów, a w okresie między 1.3. a 31.12.2020 r. wynosi ona 1520,00 zł/1000
litrów). Nowa stawka dla olejów napędowych oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych olejów
z biokomponentami to 1173 zł/1000 litrów (z 1196,00 zł / 1000 litrów oraz 1151,00 zł/1000 litrów od 1.3. do
31.12.2020 r.), dla gazu ziemnego (mokrego) i pozostałych węglowodorów gazowych oraz gazowych węglowodorów
alifatycznych skroplonych to 672 zł/1000 kilogramów (z wcześniejszego pułapu 695,00 zł/1000 kilogramów, a od 1.3.
do 31.12.2020 r. jest to kwota 650,00 zł/1000 kilogramów); w stanie gazowym – obowiązywać będzie stawka 10,78
zł, zamiast 11,04 zł /1 gigadżul (GJ) (w okresie od 1.3. do 31.12.2020 r. jest to 10,08 zł/1 GJ), dla pozostałych
węglowodorów - 14,26 zł /1 GJ; zamiast14,72 zł/1 GJ (a w okresie między 1.3. - 31.12.2020 - 13,76 zł/1 GJ).