Kwalifikacja naruszenia prawa jako rażącego oznacza stan, w którym wyraźnie, ewidentnie naruszono treść
obowiązku wynikającego z przepisu prawa i naruszenie to posiada pewne dodatkowe cechy w stosunku do
stanu określanego jako „zwykłe” naruszenie prawa. Dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest
wystarczające samo przekroczenie przez organ ustawowych obowiązków, ale musi być ono znaczne
i niezaprzeczalne oraz pozbawione jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia.
Stan faktyczny
W 2019 r. do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
został przesłany wniosek o udostępnienie informacji publicznej:
1) w zakresie porozumienia zawartego przez Państwowe Gospodarstwo w 4.2019 r.,
2) informacji, czy toczy się postępowanie administracyjne w przedmiocie samowolnego postawienia na ww. działce
ogrodzenia, a w przypadku gdy takie postępowanie się toczy – informacji, na jakim etapie jest postępowanie, w tym
zwłaszcza czy została wydana decyzja oraz jaki jest przedmiot decyzji, a także informacji czy i w jakim terminie
planowane są oględziny tego miejsca.
W odpowiedzi na powyższe 2019 r. Dyrektor przesłał skan zanonimizowanego porozumienia w sprawie zawarcia
umowy użytkowania gruntów pokrytych wodami płynącymi w formie aktu notarialnego oraz wskazał, że została
przeprowadzona wizja w terenie, na której stwierdzono rozpoczęcie budowy ogrodzenia.
Kolejnym wnioskiem z 2019 r. skarżący zwrócił się do tego samego organu o udostępnienie informacji publicznej, na
jakiej podstawie na przedmiotowej działce dopuszczono możliwość posadowienia tymczasowego (przenośnego)
ogrodzenia w kontekście zapisów porozumienia. Dyrektor udzielił odpowiedzi na powyższe zapytanie.
W 2020 r. skarżący ponownie wniósł o udostępnienie informacji publicznej:
1) podstawy faktycznej i prawnej postawienia w 2020 r. ogrodzenia,
2) w sytuacji, gdyby podstawy ustawienia ogrodzenia, wynikały z dokumenty – przesłanie skanu tego dokumentu
wraz z wszelkimi jego załącznikami, w tym zwłaszcza mapami,
3) informacji, czy toczy się postępowanie administracyjne w przedmiocie postawienia ogrodzenia.
4) informacji, czy w związku z postawieniem ogrodzenia poinformowano organy ścigania o możliwości popełnienia
wykroczenia bądź ewentualnie czy nałożono w trybie art. 342 ust. 1 pkt 4 PrWod, grzywnę w drodze mandatu
karnego, a jeśli nie z jakich przyczyn.
W odpowiedzi na powyższe Dyrektor ponownie wskazał na przepisy PrWod dotyczące grodzenia nieruchomości.
Podkreślił, że wyjaśnień udzielono już w odpowiedzi na dwa wnioski z 2019 r.
Skarżący złożył skargę na bezczynność, zarzucając m.in. brak rozpoznania wniosku z 2020 r. w zakresie punktu 2-4.
Dyrektor wniósł o oddalenie skargi. WSA w Białymstoku na posiedzeniu niejawnym 11.9.2020 r. rozpoznał w trybie
uproszczonym sprawę ze skargi A.J. na bezczynność Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (dalej jako: Dyrektor lub Państwowe Gospodarstwo) w przedmiocie
informacji publicznej, uznając skargę za zasadną, co przejawiło się w: 1) zobowiązaniu Dyrektora do załatwienia
w trybie DostInfPubU wniosku A.J. z 2020 r. w terminie 14 dni od zwrotu akt administracyjnych organowi, 2)
stwierdzeniu, że organ dopuścił się bezczynności, 3) stwierdzeniu że bezczynność organu miała miejsce z rażącym
naruszeniem prawa i 5) wymierzeniu organowi grzywny w kwocie 500 zł. Sąd rozstrzygnął także o kosztach
postępowania.
Rozstrzygnięcie WSA
Na wstępie WSA wskazał, że na gruncie DostInfPubU, bezczynność organu polega na tym, że organ będąc
właściwym w sprawie i zobowiązanym do zareagowania na wniosek o udostępnienie informacji publicznej w sposób
przewidziany w DostInfPubU, wbrew przepisom prawa, ani nie udostępnia w nakazanym terminie w drodze czynności
materialno-technicznej żądanej informacji, ani też nie wydaje stosownej decyzji administracyjnej o odmowie



udostępnienia informacji publicznej (z uwagi na ograniczenia z art. 5 DostInfPubU lub w przypadku informacji
przetworzonej – ze względu na brak szczególnie istotnego interesu publicznego – art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU)
bądź decyzji o umorzeniu postępowania (w przypadku określonym w art. 14 DostInfPubU). Ponadto bezczynność
organu ma miejsce również kiedy nie informuje wnioskodawcy, że w danej sprawie przysługuje inny tryb dostępu do
żądanej informacji publicznej (art. 1 ust. 2 DostInfPubU), ewentualnie nie informuje wnioskodawcy, że nie posiada
żądanej informacji (art. 4 ust. 3 DostInfPubU).
W obszernym uzasadnieniu WSA dokonał także wykładni pojęcia: „informacja publiczna”. Na tej podstawie Sąd
przyjął, że w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że adresat wniosku o udostępnienie informacji publicznej –
Państwowe Gospodarstwo, reprezentowane przez Dyrektora – jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia
informacji publicznej stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 5 DostInfPubU.
Również przedmiot wniosku, w części w jakiej dotyczy informacji odnoszącej się do gospodarowania majątkiem
państwowej osoby prawnej (art. 6 ust. 1 pkt 5 a DostInfPubU), jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, a także
zasadach funkcjonowania podmiotów, w tym o sposobach przyjmowania i załatwiania spraw (art. 6 ust. 1 pkt 3 d
DostInfPubU) oraz danych publicznych, w tym treści innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy
publicznej (art. 6 ust. 1 pkt 4 c DostInfPubU) jest wnioskiem o udzielenie informacji publicznej.
Informacja objęta żądaniem skarżącego we wskazanej wyżej części dotyczyła użytkowania gruntów pokrytych
wodami publicznymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa, w stosunku do których prawa właścicielskie wykonują
Wody Polski m.in. poprzez postawienie ogrodzenia, dotyczy przesłanek wymienionych w art. 258 ust. 1 PrWod.
Przepis ten stanowi, że Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu
Państwa w stosunku do wód, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1 oraz do gruntów pokrytych śródlądowymi
wodami płynącymi.
WSA uznał, że rację miał skarżący wskazując, iż organ nie rozpoznał punktu 2, 3 i 4 jego wniosku z 2020 r., a tym
samym doszło do naruszenia art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1, a w szczególności art.
6 ust. 1 pkt 5 a DostInfPubU. Organ udzielając odpowiedzi na przedmiotowy wniosek jedynie powielił informacje
przekazane już rok wcześniej skarżącemu.
Nie wskazał natomiast, czy podstawą ustaleń w zakresie wykonania ogrodzenie jest dokument np. wcześniejsze
porozumienie w sprawie zawarcia umowy użytkowania gruntów pokrytych wodami płynącymi w formie aktu
notarialnego czy też inne ustalenia, a także nie przesłał tych dokumentów, czy też nie wskazał, że żadnych innych
nie posiada. Nie udzielił również odpowiedzi na pkt 3 i 4 wniosku, w zakresie tego czy toczą się jakieś postępowania
w sprawie postawienia ogrodzenia oraz czy poinformowano organy ścigania. Organ natomiast powinien w tym
zakresie udzielić jednoznacznej odpowiedzi.
Sąd zobowiązał Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej PGW Wody Polskie do załatwienia w trybie
przepisów DostInfPubU. Tym samym w dacie wniesienia skargi organ pozostawał w bezczynności względem pkt 2, 3
i 4 wniosku skarżącego i bezczynność ta nie ustała do daty wyrokowania. Sąd podkreślił, że wyrok nie zobowiązuje
organu do udostępnienia informacji publicznej we wskazanym zakresie, ale do załatwienia wniosku w sposób zgodny
z przepisami DostInfPubU. Treść zapadłego orzeczenia nie przesądza jednak o treści i formie rozstrzygnięcia
organu.
Czyniąc zadość obowiązkowi nałożonemu przepisem art. 149 § 1a PostAdmU WSA w wyroku, że bezczynność
organu miała cechy wskazujące na to, że doszło do rażącego naruszenia prawa, zgodnie z wnioskiem skarżącego.
Rażące naruszenie prawa
Na tle powyższego, nieskomplikowanego stanu faktycznego, Sąd dokonał kwalifikacji naruszenia prawa jakiego
dopuścił się organ.
Kwalifikacja naruszenia prawa jako rażącego oznacza stan, w którym wyraźnie, ewidentnie naruszono treść
obowiązku wynikającego z przepisu prawa i naruszenie to posiada pewne dodatkowe cechy w stosunku do stanu
określanego jako „zwykłe” naruszenie prawa. Dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest wystarczające samo
przekroczenie przez organ ustawowych obowiązków, ale musi być ono znaczne i niezaprzeczalne oraz pozbawione
jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. Rażące naruszenie prawa oznacza wadliwość o szczególnie dużym
ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie oczywistego braku podejmowania jakichkolwiek czynności czy
oczywistego lekceważenia przepisów (por. np. wyrok NSA z 21.6.2012 r., I OSK 675/12, 
; postanowienie NSA
z 27.3.2013 r., II OSK 468/13, 
; wyrok NSA z 29.11.2018 r., II GSK 1619/18, 
.
WSA uznał, że w analizowanym przypadku organ wprawdzie odpowiedzi udzielił w zakreślonym terminie, niemniej
jednak zaniechanie w rozpoznaniu punktu 2, 3 i 4 wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie wynikało ze
stopnia skomplikowania sprawy. Pierwszy wniosek w przedmiotowym zakresie został złożony przez skarżącego
prawie rok przed wnioskiem z 2020 r., przy czym wniosek ostatni został rozszerzony o konkretne pytania. Udzielona
odpowiedź została dosłownie przekopiowana, z pisma z poprzedniego roku, co świadczy o lekceważeniu wniosku



skarżącego i jego żądania. Organ przeprowadził w tym zakresie błędną analizę i niewłaściwą kwalifikację żądanych
informacji, a zachowanie organu w tym postępowaniu doprowadziło do zbagatelizowania podstawowych obowiązków
wynikających z DostInfPubU. Przy czym brak właściwej (zgodnej z DostInfPubU) reakcji na wniosek skarżącego nie
był raczej efektem nieprawidłowej wykładni analizowanych przepisów, tylko nieuzasadnionego racjonalnie
unikania podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie.

Komentarz
Wyrok WSA w Białymstoku to kolejne orzeczenie dotyczące tematyki dostępu do informacji publicznej. W orzeczeniu
tym Sąd dokonał jednakże bardzo szczegółowej analizy treści obowiązku organu w zakresie udostępnienia informacji
publicznej i konsekwencji uchylania się od wykonania tego obowiązku. Po pierwsze WSA ustalił, że wniosek, którym
miał zająć się organ, nie był skomplikowany. Po drugie Sąd dopatrzył się w działaniu organu nieuzasadnionego
racjonalnie unikania podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie co pozwala kwalifikować takie działanie jako naruszenie
prawa w zakresie wynikającym z DostInfPubU i to w stopniu rażącym.

Wyrok WSA w Białymstoku z 11.9.2020 r., II SAB/Bk 97/20