Regulacje dotyczące cudzoziemców od 1.12.2020 r.
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: regulacje cudzoziemcy, wizy krajowe, ubezpieczenie medyczne, niekaralność urzędników, nowelizacja, bezpieczeństwo granic
Podpisana przez Prezydenta RP 2.11.2020 r. ustawa z 28.10.2020 r. wprowadza zmiany dotyczące cudzoziemców w Polsce, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie rzetelności polis ubezpieczeniowych, ułatwienie procedury uzyskiwania wiz krajowych oraz zapewnienie niekaralności urzędników imigracyjnych. Wprowadzone zmiany wchodzą w życie 1.12.2020 r.
Podpisana przez Prezydenta RP 2.11.2020 r. ustawa z 28.10.2020 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2023) zasadza się na trzech głównych celach: dostosowaniu krajowego porządku prawnego do zmian wprowadzonych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1155 z 20.6.2019 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 810/2009 z 13.7.2009 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy (Dz.Urz. UE L z 2009 r. Nr 243, s. 1 ze zm.), zmian w zakresie postępowań dotyczących wydawania, cofania i unieważniania wiz krajowych, wprowadzeniu środków pozwalających na wykonanie celu nr 5 planu działań przygotowujących RP do przystąpienia do programu ruchu bezwizowego ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki oraz ustanowieniu zmian w zakresie regulacji dotyczących podróżnego ubezpieczenia medycznego. • Regulacje nowelizacji wchodzą w życie 1.12.2020 r., z wyjątkiem jej art. 6, który zaczął obowiązywać w dniu następnym po dniu ogłoszenia ustawy tj. 17.11.2020 r. • Nowelizacja skutkować będzie, w szczególności, podniesieniem rzetelności polis ubezpieczeniowych nabywanych przez cudzoziemców dzięki uprzedniej weryfikacji ubezpieczyli je wydających, umożliwieniem wnioskowania o wizy krajowe przez małoletnich i osoby całkowicie ubezwłasnowolnione, jak również gwarantować będzie niekaralność urzędników imigracyjnych poprzez wprowadzenie ustawowego wymogu sprawdzenia tej okoliczności w Krajowym Rejestrze Karnym. Podróżne ubezpieczenie medyczne Cudzoziemiec ubiegający się, zarówno o wizę krajową, jak i o wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na jej podstawie, zobligowany jest posiadać ubezpieczenie zdrowotne w Polsce potwierdzone stosownym dokumentem, bądź też legitymować się podróżnym ubezpieczeniem medycznym, którego charakter oraz warunki wydania doprecyzowuje nowelizacja poprzez dodany art. 25 ust. 1b do ustawy z 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 35 ze zm.; dalej jako: CudzU). Ubezpieczenie to opiewać musi na minimalną kwotę w wysokości 30 000 euro i będzie pozostawać ważne przez okres planowanego pobytu cudzoziemca w Polsce. W związku z problemami praktycznymi, które uwidoczniły nierzetelność wydawanych polis ubezpieczeniowych tj. nieoferowanie przez towarzystwa ubezpieczeniowe adekwatnego poziomu usług do tego zawartego w dokumencie polisy, ustawodawca wprowadził dodatkowe wymogi względem ubezpieczycieli. Mocą nowelizacji, polisa powinna być wystawiona przez ubezpieczyciela będącego przedsiębiorcą działającym w obszarze wspólnego rynku (w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej), natomiast w przypadku usługodawców (ubezpieczycieli) z państw trzecich, ustanowiono wobec nich obostrzenie publikacji wyników audytu swojej działalności, wykonanego przez uznany międzynarodowy podmiot audytowy oraz upublicznianie, co najmniej w okresach półrocznych, danych na temat sumy zebranych składek oraz wielkości wypłat w określonym rodzaju ubezpieczeń. Dane te pozwolą zweryfikować stabilność pozycji finansowej danych podmiotów. Ponadto ubezpieczyciel powinien zapewniać całodobową usługę centrum alarmowego umożliwiającą zgłoszenie zdarzenia podlegającego odpowiedzialności ubezpieczyciela. Implementacja nowych wytycznych ma na celu sprawdzenie ubezpieczycieli pod kątem wiarygodności gwarantowanych przez nich usług na rzecz cudzoziemców pracujących w Polsce. Lista ubezpieczyli, którzy spełniają powyższe kryteria wraz z zakresem oferowanych przez nich ubezpieczeń, będzie jednocześnie zamieszczana przez ministra właściwego do spraw zagranicznych na stronie internetowej urzędu obsługującego ten organ. Dane w wizie krajowej Cudzoziemiec ubiegający się o wydanie wizy krajowej ma obowiązek złożenia jej osobiście zawierając rozszerzone o nowelizację dane tj.: nazwę państwa, które wystawiło dokument podróży, a w przypadku osoby małoletniej – dane personalne, kontaktowe oraz obywatelstwo osoby sprawującej władzę rodzicielską nad cudzoziemcem lub jego opiekuna prawnego. Cudzoziemiec będący studentem lub doktorantem musi natomiast wykazać dodatkowo, nazwę i adres szkoły lub innej jednostki, w której się kształci, informację o kierunku studiów bądź dyscyplinach naukowych albo artystycznych, a także uczynić wzmiankę o semestrze lub roku odbywanej nauki. Każdy cudzoziemiec ma także powinność ujawnić informacje o posiadanym zezwoleniu na pracę, zaświadczeniu o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub zwolnieniu z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę (art. 77 ust. 1 CudzU). Wiza krajowa na rzecz małoletniego i ubezwłasnowolnionego całkowicie Nowelizacja wprowadziła również novum poprzez umożliwienie wnioskowania o wizę przez osobę małoletnią, czy ubezwłasnowolnioną całkowicie. Zgodnie z dodanym art. 77 ust. 1a CudzU, w imieniu i na rzecz małoletniego czynią to: rodzice lub ustanowieni przez sąd lub inny właściwy organ opiekunowie/ opiekun albo jedno z rodziców, jeżeli władza rodzicielska przysługuje wyłącznie temu rodzicowi. Względem małoletniego bez opieki, właściwymi, działającymi podmiotami będą kurator lub inny podmiot reprezentujący małoletniego ustanowiony przez sąd czy inny stosowny organ, w przypadku ubezwłasnowolnionego całkowicie – opiekun. Niekaralność urzędnika imigracyjnego W związku z przystąpieniem Polski do programu ruchu bezwizowego ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki (Visa Waiver Program), polski ustawodawca odnosząc się do wytycznych Ambasady USA zawartych w nocie dyplomatycznej, w drodze nowelizacji, wprowadził nowy art. 8a do ustawy z 14.7.2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 293 ze zm.) stanowiący o niekaralności „urzędników imigracyjnych”. Celem zapewnienia bezpieczeństwa granic, szczególnie w kontekście procesu identyfikacji cudzoziemców, podkreślono, że pracownik podlegający zatrudnieniu w danym urzędzie, podlegać będzie sprawdzeniu przez pracodawcę w aspekcie, ewentualnego, uprzedniego skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Informacje te będą zaciągane z Krajowego Rejestru Karnego, zarówno przed zatrudnieniem urzędnika, jak i przed powierzeniem mu nowych obowiązków.
Nowe regulacje dotyczące cudzoziemców od 1.12.2020 r. mają na celu poprawę bezpieczeństwa granic, wzmacniając jednocześnie ochronę cudzoziemców przebywających w Polsce. Ubezpieczyciele działający na terenie Polski muszą spełniać określone wymogi, a procedury uzyskiwania wiz krajowych zostały rozszerzone o nowe dane. Dodatkowo, nowa ustawa wprowadza obowiązek sprawdzania niekaralności urzędników imigracyjnych zanim zostaną zatrudnieni lub otrzymają nowe obowiązki.