Ingerencja w urządzenia rejestrujące a wyłączenie odpowiedzialności za naruszenia podczas przewozu drogowego
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: TransDrogU, urządzenia rejestrujące, ingerencja, przepisy socjalne, odpowiedzialność, kary pieniężne
Artykuł 92b ust. 1 TransDrogU nie może mieć zastosowania przy wymierzaniu kary za nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi. Wspomniany przepis ma bowiem zastosowanie do naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, a nie do ingerencji w działanie urządzeń rejestrujących.
Artykuł 92b ust. 1 TransDrogU nie może mieć zastosowania przy wymierzaniu kary za nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi. Wspomniany przepis ma bowiem zastosowanie do naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, a nie do ingerencji w działanie urządzeń rejestrujących. Nawet jeżeli celem tej ingerencji było lub miało być w konsekwencji naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, gdyż ich naruszenie nie stanowi przecież warunku ukarania za ingerencję w urządzenia rejestrujące – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (II GSK 18/18) Opis stanu faktycznego Sprawa dotyczyła decyzji Głównego Inspektora Transportu Drogowego w Warszawie z dnia (...) marca 2017 r. w przedmiocie kary pieniężnej dla (...) sp. z o.o. za naruszenie przepisów o transporcie drogowym. Stanowisko WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Spółki na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego w przedmiocie kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym. Skargę kasacyjną od tego wyroku również wywiodła Spółka. Zarzuciła m.in. naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 92b ust. 1 TransDrogU, wyrażającą się w nieprawidłowym uznaniu, iż wskazany przepis nie może odnosić się do naruszeń opisanych w lp. 6. 2.1 oraz 6.1.4 załącznika nr 3 do TransDrogU. Wskazała, że kontrolowany przewóz wykonywany przez kierowcę skarżącej odbywał się przy użyciu niedozwolonego urządzenia ingerującego w działanie tachografu, powodującego nierejestrowanie w trakcie jazdy aktywności kierowcy, przebytej drogi i prędkości pojazdu, mimo że nie zidentyfikowano tego rodzaju urządzenia, a brak jest związku przyczynowego pomiędzy czytelnością plomby a podłączeniem niedozwolonego urządzenia, co oznacza, że przypisane stronie naruszenie nie znajduje oparcia w żadnym dowodzie znajdującym się w aktach sprawy, a ma jedynie charakter gołosłownego przypuszczenia. Stanowisko NSA Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu oddalił złożoną przez Spółkę skargę kasacyjną. Na wstępie zaznaczył, że formułując zarzuty kasacyjne skarżąca kwestionuje w istocie stanowisko, że przepis art. 92b ust. 1 TransDrogU, normujący wyłączenie odpowiedzialności przewoźnika za naruszenie przepisów socjalnych, tj. przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, nie ma zastosowania do stwierdzonego w tej sprawie naruszenia nierejestrowania przez kierowcę swojej aktywności na tachografie (choć pojazd w momencie kontroli był w ruchu, zaś kierowca odnotował w tym czasie odpoczynek) oraz wykonywania przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące bez wymaganej legalizacji, tj. za naruszenia wymienione w lp. 6.2.1. i 6.1.4. załącznika nr 3 do TransDrogU. Przechodząc do rozważań prawnych NSA wskazał, że z jednoznacznej w literalnym brzmieniu treści art. 92b ust. 1 TransDrogU - odwołującego się do naruszeń przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, a także wskazanych w tym przepisie aktów prawa unijnego, zawierających tzw. przepisy socjalne - w sposób nie budzący wątpliwości w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, iż przepis ten nie ma zastosowania do stwierdzonych w tej sprawie naruszeń. Artykuł 92b ust. 1 TransDrogU nie może mieć zastosowania przy wymierzaniu kary za nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi. Wspomniany przepis ma bowiem zastosowanie do naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, a nie do ingerencji w działanie urządzeń rejestrujących. Nawet jeżeli celem tej ingerencji było lub miało być w konsekwencji naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, gdyż ich naruszenie nie stanowi przecież warunku ukarania za ingerencję w urządzenia rejestrujące. Ustawodawca nieprzypadkowo ogranicza możliwość wyłączenia odpowiedzialności przedsiębiorców w oparciu o wskazane unormowanie, do przypadków naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerw oraz okresów odpoczynku, warunkując je właściwą organizacją pracy i odpowiednim systemem wynagradzania, uznając, że skoro warunki te zostaną spełnione, przedsiębiorca nie będzie już miał interesu w naruszaniu tych norm przez kierowców. Wskazując na powyższe argumenty NSA uznał za niewłaściwe twierdzenia skarżącej, zmierzające do utożsamiania naruszenia nierejestrowania aktywności kierowcy za pośrednictwem urządzenia rejestrującego z naruszeniem przez kierowcę czasu prowadzenia pojazdu, wymaganych przerw i okresów odpoczynków, ustanowionych przecież w celu zapewnienia bezpieczeństwa na drodze wszystkim jej użytkownikom. W rozpoznawanej sprawie organy nie nałożyły kary pieniężnej za naruszenie przez kierowcę przepisów socjalnych, lecz za nierejestrowanie aktywności kierowcy na urządzeniu rejestrującym. Kwestia naruszenia przepisów socjalnych w ogólne nie pojawiła się w tej sprawie, tym bardziej nie jest zdaniem NSA zrozumiałe formułowanie w tym zakresie zarzutu kasacyjnego. Komentarz Zgodnie z art. 92a ust. 1 TransDrogU odpowiedzialność za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego ponosi podmiot wykonujący przewóz drogowy, czyli przedsiębiorca. Przepis ten stanowi podstawę nałożenia administracyjnej kary pieniężnej. Odpowiedzialność administracyjna ma przy tym charakter obiektywny, co oznacza, że kwestia zawinienia nie ma wpływu na obciążenie podmiotu odpowiedzialnością za dane naruszenie przepisów. Artykuł 92b TransDrogU stanowi zaś o negatywnych przesłankach, o zwolnieniu z odpowiedzialności przedsiębiorcy. Wyłączenie to dotyczy jednak tylko naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku. Oznacza to, że nie może mieć ono zastosowania do innych przypadków naruszeń, nawet jeśli w efekcie prowadzą do naruszenia wskazanych przepisów. Z powyższego wynika, że mimo iż niewątpliwie stosowanie urządzeń rejestrujących ma na celu kontrolę czasu aktywności oraz czasu odpoczynku kierowcy, nadto zapis innych parametrów jazdy, a zatem ma bezpośredni związek z przestrzeganiem czasu prowadzenia pojazdów i zachowaniem wymaganych przerw oraz okresów wypoczynku – to nie wchodzi w zakres wyłączenia z art. 92b TransDrogU. Tym samym, zgodnie z prezentowanym stanowiskiem NSA, nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi, nie stanowi naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29.9.2020 r., II GSK 18/18
Nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi, nie stanowi naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku. Artykuł 92b TransDrogU dotyczy wyłączenia odpowiedzialności tylko w konkretnych przypadkach naruszeń, co zostało potwierdzone przez Naczelnego Sądu Administracyjnego.