Rozszerzenie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy udzielaniu zamówień publicznych wyłączonych spod przepisów Prawa zamówień publicznych
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: Ministerstwo Finansów, dyscyplina finansów publicznych, zamówienia publiczne, transparentność, korupcja, Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji, terminy wykonania kary, zatarcie ukarania, postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
W Ministerstwie Finansów trwają prace nad rozszerzeniem odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy udzielaniu zamówień publicznych wyłączonych spod przepisów Prawa zamówień publicznych. Projektowane zmiany mają na celu zwiększenie transparentności w udzielaniu zamówień ze środków publicznych oraz walkę z korupcją, zgodnie z Rządowym Programem Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018-2020.
W Ministerstwie Finansów trwają prace nad zmianami w ustawie 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440 ze zm., dalej jako: DyscypFinPubU), których celem jest uzupełnienie ustawy o przepisy umożliwiające pociągnięcie do odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów w publicznych w przypadku udzielania zamówień publicznych wyłączonych spod przepisów ustawy z 29.1.2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.; dalej jako: ZamPublU). • Projekt nowelizacji DyscypFinPubU przewiduje m.in. rozszerzenie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych o zamówienia bagatelne. • Zamówienia poniżej 10 000 zł nie będą podlegały obowiązkowemu ogłoszeniu w Biuletynie Informacji Publicznej albo na stronie internetowej jednostki sektora finansów publicznych. Omawiane zmiany DyscypFinPubU związane są z Rządowym Programem Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018- 2020, który zakłada m.in. właśnie przygotowanie i wdrożenie przepisów umożliwiających pociągnięcie do odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów w publicznych w przypadku udzielania zamówień publicznych wyłączonych spod przepisów ZamPublU. Zmiany te mają, w zamierzeniu ustawodawcy, przyczynić się większej transparentności w udzielaniu zamówień ze środków publicznych i walce z korupcją. Nowelizacja zakłada również stosowane zmiany proceduralne. Rozszerzenie katalogu przedmiotowego DyscypFinPubU o zamówienia bagatelne Ustawodawca chce rozszerzyć odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych poprzez wprowadzenie odpowiedzialności za niezamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu bagatelnym, przewidzianego w nowym Prawie zamówień publicznych poprzez stosowną zmianę w art. 17 ust. 1 pkt 5 DyscypFinPubU. Ponadto, w projektowanym art. 17b DyscypFinPubU, ustawodawca przewiduje, że za naruszenie dyscypliny finansów publicznych uznawane będzie niezamieszczenie w wymaganym terminie informacji, o której mowa projektowanym art. 44 ust. 5 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.; dalej jako: FinPubU), albo zamieszczenie informacji niespełniającej wymogów określonych w tym przepisie. Wspomniany wyżej projektowany art. 44 ust. 5 FinPubU nakłada bowiem na jednostki sektora finansów publicznych obowiązek (z pewnymi wyjątkami zastrzeżonymi w odrębnych przepisach, no. związanych z zachowaniem tajemnicy), zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, na swojej stronie internetowej, informację o udzieleniu zamówienia o wartości przekraczającej 10 000 zł, w terminie 30 dni od dnia jego udzielenia, ze wskazaniem nazwy i adresu siedziby podmiotu, a w przypadku osób fizycznych imienia i nazwiska, z którym zawarto umowę w sprawie zamówienia oraz informację o wartości i zakresie umowy, chyba że informacja o udzieleniu zamówienia została opublikowana na podstawie odrębnych przepisów. Zawieszenie postępowania w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych Projektowana nowelizacja DyscypFinPubU doprecyzowuje również zasady postępowania w sytuacji, gdy w stosunku do danej osoby wszczęto równocześnie postępowanie w sprawie o przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie albo wykroczenie skarbowe, oraz postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Nowelizacja art. 25 DyscypFinPubU przewiduje w takiej sytuacji zawieszenie postępowania o naruszenie dyscypliny finansów publicznych do czasu zakończenia postępowania karnego, postępowania w sprawie o wykroczenie albo postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Biegu terminu przedawnienia karalności przy czynach skutkowych Uzupełniając art. 38 DyscypFinPubU o ustęp 1a ustawodawca chce doprecyzować konkretny dzień początku biegu terminu przedawnienia karalności przy czynach skutkowych. Dlatego też wyranie zapisano w omawianym projekcie, że jeżeli dokonanie naruszenia dyscypliny finansów publicznych zależy od nastąpienia określonego w ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia wystąpienia tego skutku. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, do tego czasu nie ma podstaw, aby dochodzić odpowiedzialności i dlatego nie powinien przed tym momentem biec termin przedawnienia karalności czynu. Terminy wykonywania kary i zatarcia ukarania Kolejnym elementem nowelizacji przepisów DyscypFinPubU jest doprecyzowanie kwestii terminów wykonania kary, jak i zatarcia ukarania poprzez zmianę art. 39 i art. 40. Ustawodawca uznał, że jeżeli od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w pierwszej instancji upłynęły dwa lata, nie będzie można wykonać kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Kary nie będzie także można wykonać w sytuacji, gdy upłynęły dwa lata od upływu terminu na złożenie skargi na orzeczenie komisji drugiej instancji do sądu administracyjnego albo od uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego utrzymującego w mocy orzeczenie komisji drugiej instancji. Przy czym ustawodawca zaznaczył, że przedawnienie wykonania kary pieniężnej nie biegnie w okresie odroczenia tej kary lub jej spłaty w ratach. Zmieniony art. 40 DyscypFinPubU przewiduje natomiast, że zatarcie ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych następuje z mocy prawa, jeżeli od dnia wykonania kary lub przedawnienia jej wykonania upłynęły 2 lata. Natomiast zatarcie ukarania w przypadku wymierzenia kary upomnienia albo kary nagany następuje z mocy prawa po upływie dwóch lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia komisji pierwszej instancji, albo po upływie dwóch lat od upływu terminu na złożenie skargi do sądu administracyjnego albo uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego utrzymującego w mocy orzeczenie komisji drugiej instancji. W przypadku zaś odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie ukarania z mocy prawa następuje po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia komisji pierwszej instancji, albo po upływie roku od upływu terminu na złożenie skargi do sądu administracyjnego albo od uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego utrzymującego w mocy orzeczenie komisji drugiej instancji. Informowanie zawiadamiających i kierowników jednostek, w których doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o wynikach postępowań Omawiany projekt nowelizacji DyscypFinPubU przewiduje również zmiany w zakresie informowania zawiadamiających i kierowników jednostek, w których doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o wynikach postępowań. Rozwiązanie to jest niezbędne z uwagi na to, że nie zawsze osobą zgłaszającą naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest kierownik jednostki, w której doszło do takiego naruszenia. Ustawodawca uznał w związku z tym, że kierownik takiej jednostki powinien być odrębnie wprost wskazany, jako podmiot otrzymujący określone postanowienia i orzeczenia. Dlatego nowelizacja przewiduje zmiany dotyczące art. 101 ust. 3, art. 108 ust. 3, art. 116 ust. 7 oraz art. 153 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 DyscypFinPubU. Zmiany przyspieszające postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych Ustawodawca chce pozostawić komisji orzekającej wyłączne kompetencje wydawania postanowień o umorzeniu postępowania, w sytuacjach gdy zachodzi okoliczności przewidziane w art. 27 ust. 1 lub art. 28 ust. 1 DyscypFinPubU, takie jak zdarzenia losowe, znikomy stopień szkodliwości czynu, lub gdy zachodzi inna okoliczność wykluczająca z mocy ustawy orzekanie w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Nowelizacja DyscypFinPubU przewiduje również zmiany dotyczące terminów wykonywania kary i zatarcia ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zmiany te mają na celu usprawnienie postępowania oraz doprecyzowanie kwestii terminów związanych z karalnością czynów skutkowych.