Rada gminy nie może różnicować stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w sytuacji, gdy
opłata została ustalona zgodnie z metodą za gospodarstwo domowe, orzekł Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Krakowie (II SA/Kr 278/20) w wyroku z 30.6.2020 r. W szczególności w takiej sytuacji nie
można różnicować opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ze względu na wielkość gospodarstwa
domowego.
W wyroku z 30.6.2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie badał kwestie dotyczące możliwości
różnicowania stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na gruncie przepisów ustawy z 13.9.1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439 ze zm., dalej jako CzystGmU).
Stan faktyczny
Prokurator Rejonowy Kraków - Śródmieście Wschód zarzucił Radzie Gminy Sołuszowa naruszenie art. 6j ust. 2a
w zw. z art. 6j ust. 2 CzystGmU poprzez zróżnicowanie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
ustalonej metodą od gospodarstwa domowego (art. 6j ust. 2 CzystGmU) według nieprzewidzianego w ustawie
CzystGmU kryterium liczby osób zamieszkujących w gospodarstwie domowym. W zaskarżonej uchwale nr
VIII/66/2019 Rady Gminy Sułoszowa z 17.5.2019 r. w sprawie: określenia metody ustalenia opłaty za
gospodarowanie odpadami oraz ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie
Gminy Sułoszowa rada gminy skorzystała z metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jako
jednej stawki od gospodarstwa domowego (art. 6j ust. CzystGmU). Następnie zaś dokonała zróżnicowania tej stawki
(przewidzianego w art. 6j ust. 2a CzystGmU), wprowadzając kryterium „liczby osób zamieszkujących
w gospodarstwie domowym”. W opinii rady gminy bowiem, „pojęcie liczba mieszkańców zamieszkujących daną
nieruchomość jest tożsama z pojęciem gospodarstwa domowego” w związku z czym ustalona przez radę gminy
Sułoszowa metoda w zależności od liczby osób w gospodarstwie jest zgodna z ustawą o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach.
Z uzasadnienia WSA
W omawianej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał w ślad za Prokuratorem Rejonowym
Kraków - Śródmieście Wschód, że rada gminy Sołuszowa podjęła uchwałę sprzeczną z przepisami ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Sąd orzekł w związku z tym o unieważnieniu zaskarżonej uchwały.
Jak pokazuje przykład zaskarżonego w omawianej sprawie sposobu ustalania stawki opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi w Gminie Sołuszowa, skorzystanie przez radę gminy z metody ustalenia jednej stawki od
gospodarstwa domowego wyłącza równocześnie możliwość dalszego jej różnicowania. Zgodnie bowiem
z interpretacją wyrażoną przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przepis CzystGmU, który dopuszcza
różnicowanie stawki (art. 6j ust. 2a CzystGmU) ma zastosowanie tylko do metody ustalenia opłaty jako iloczynu
podstawy i stawki (art. 6j ust. 1 CzystGmU), nie zaś do metody ustalenia jednej stawki od gospodarstwa domowego
(art. 6j ust. 2 CzystGmU).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przypomniał, że ustawodawca jednoznacznie określił dopuszczalne
metody ustalania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, odbieranymi z nieruchomości, na których
zamieszkują mieszkańcy. Zgodnie z art. 6j ust. 1 CzystGmU opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi
stanowi iloczyn stawki opłaty ustalonej na podstawie art. 6k ust. 1 CzystGmU oraz liczby mieszkańców
zamieszkujących daną nieruchomość, lub ilości zużytej wody z danej nieruchomości, lub powierzchni lokalu
mieszkalnego. Ponadto, zgodnie z art. 6j ust. 2 CzystGmU, rada gminy może uchwalić jedną stawkę za
gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego.
Należy wywnioskować z tego, jak argumentował w wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, że
podstawowe metody ustalania wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zostały wskazane w ust.
1, o czym świadczy zwrot „opłata stanowi iloczyn”, w ust. 2 wskazano jedynie, że „rada gminy może ustalić jedną
stawkę (...) od gospodarstwa domowego”. Oznacza to, że skoro rada gminy skorzystała z możliwości ustalenia jednej
stawki od gospodarstwa domowego, to nie ma możliwości dalszego różnicowania stawki za gospodarowanie
odpadami komunalnymi.
Ponadto możliwość różnicowania stawki, przewidziana w art. 6j ust. 2a CzystGmU wyraźnie odnosi się tylko do
niektórych parametrów obliczania opłaty takich jak ilość mieszkańców czy powierzchni lokalu mieszkalnego, a więc
tych, o których mowa w ust. 1. Przesłanki te (powierzchnia lokalu mieszkalnego, liczba mieszkańców



zamieszkujących nieruchomość, odbieranie odpadów z terenów wiejskich lub miejskich, rodzaj zabudowy), zdaniem
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, nie odnoszą się do wielkości gospodarstwa domowego. Wiążą
się bowiem z położeniem nieruchomości i jej rodzajem.
Przy ustalaniu stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie można wobec tego posługiwać się
kryterium odwołującym się do liczby osób zamieszkujących w gospodarstwie domowym, orzekł Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Krakowie. Nie należy utożsamiać również, zdaniem sądu, przewidzianego w ustawie o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach pojęcia liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość z pojęciem liczby
osób zamieszkujących gospodarstwo domowe. Osoby zamieszkujące nieruchomość nie muszą bowiem tworzyć ze
sobą gospodarstwa domowego - zaznaczył w uzasadnieniu sąd.
Organy ustalające stawki opłat za gospodarowanie odpadami muszą również mieć na uwadze, że nie można im
tworzyć żadnych nowych czy dodatkowych kryteriów określania wysokości stawki za gospodarowanie odpadami
komunalnymi. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminie nie daje im bowiem takiego upoważnienia.

Komentarz
Zaskarżona uchwała rady gminy Sołuszowa stanowi przykład nieprawidłowej interpretacji przepisów ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przez organy samorządowe. Podobne sprawy były już rozpatrywane
przez sądy administracyjne, np. wyrok NSA z 6.5.2016 r. (II FSK 16/16, 
) czy wyrok WSA w Łodzi
z 29.11.2016 r. (I SA/Łd 857/16, niepubl.).
Zróżnicowanie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zależności od liczby osób
w gospodarstwie domowym przy wyborze metody ustalenia opłaty od gospodarstwa domowego jest sprzeczne z art.
6j ust. 2a w zw. z art. 6j ust. 2 CzystGmU przez to, że zastosowano kryterium różnicowania stawek opłaty
nieprzewidziane przez ustawę, to jest: kryterium liczby osób w gospodarstwie domowym. Warto pamiętać także, że
nie można utożsamiać kryterium „liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość” stosowanym na gruncie
CzystGmU z kryterium liczby osób w gospodarstwie domowym. Nie wolno również stosować innych,
nieprzewidzianych w CzystGmU kryteriów różnicowania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wyrok WSA w Krakowie z 30.6.2020 r., II SA/Kr 278/20