Realizacja usług medycznych z budżetu państwa może doznać znaczących ograniczeń – celem bowiem
podpisanej przez Prezydenta RP 17.12.2020 r. ustawy z 10.12.2020 r. o zmianie ustawy o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz.
2345) jest przeciwdziałanie zjawisku ich nadpodaży – usługi, od 1.1.2021 r. muszą być dostosowane do
faktycznych potrzeb społeczeństwa.
• W praktyce, to, czy inwestycja w przedmiocie świadczonych usług leczniczych objęta zostanie finasowaniem
w drodze zawartej umowy z NFZ, uzależnione będzie od posiadania przez podmiot leczniczy opinii o celowości
inwestycji (dalej jako: OCI). Zobligowanym do dochowania tego wymogu będzie także nowy krąg wnioskodawców -
podmioty utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego.
• Zawnioskować o opinię, drogą elektroniczną będzie musiał ten podmiot ponadto, którego wartość planowanej
inwestycji przekracza 2 mln zł, po uprzednim uiszczeniu opłaty od wniosku w wysokości 4 tys. zł na rachunek
Funduszu Medycznego.
• Nowelizacja wskazuje również właściwość organów uprawnionych do wydawania OCI, a także dookreśla charakter,
skład i funkcjonowanie Komisji Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia.
Ocena celowości inwestycji jako podstawa do jej finansowania
Nowelizacja konstytuuje, że zawarcie umowy z NFZ w przedmiocie finansowania świadczeń opieki zdrowotnej
uzależnione jest od legitymowania się przez dany podmiot leczniczy opinią tzw. pozytywną oceną celowości
inwestycji. By ją pozyskać, w brzmieniu dodanych do art. 95d ust. 1–1b Ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1398 ze zm.; dalej jako: ŚOZŚrPubU),
podmioty, które wykonują działalność leczniczą bądź też przymierzają się do niej albo do utworzenia podmiotu
leczniczego muszą wystąpić z wnioskiem do wojewody albo ministra właściwego do spraw zdrowia.
Opinia ma potwierdzić zasadność nowej inwestycji – to obligatoryjny wymóg przyznania środków z budżetu państwa.
Stanowić ona będzie także warunek zwiększenia finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach już
obowiązujących umów, zarówno tych zawartych w trybie konkursów ofert lub rokowań, jak i zawartych z podmiotami
działającymi w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej.
Wartość przedsięwzięcia a wymóg posiadania OCI
Nowelizacja wprowadza dolny limit inwestycji, która podlegać będzie weryfikacji - OCI. Koniecznym jest, by wartość
kosztorysowa na dzień złożenia wniosku przekraczała 2 mln zł. Co więcej, w odniesieniu do przedsięwzięć powyżej
50 mln zł realizowanych przez podmiot leczniczy, organem wydającym opinię (poprzedzoną analizą Komisji Oceny
Wniosków Inwestycyjnych) będzie minister właściwy do spraw zdrowia (art. 95d ust. 3 pkt 7 ŚOZŚrPubU). Ocenie
podlegać będą także inwestycje realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego.
Forma wniosku
Zmianie uległa formuła przekazywania wniosku o opinię. Zgodnie z art. 95e ust. 2 ŚOZŚrPubU składa się go do
organu wyłącznie w postaci elektronicznej, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem
zaufanym lub podpisem osobistym przy wykorzystaniu systemu Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych
w Sektorze Zdrowia – wdrożenie całkowitej cyfryzacji sprawiło, że wersja papierowa wniosków nie będzie odtąd
dopuszczalna. Analogiczny warunek odnosi się do środka odwoławczego wnoszonego od negatywnej opinii –
protestu (art. 95i ust. 3 ŚOZŚrPubU). Kierunek ten umotywowany jest postępującą informatyzacją administracji
publicznej w Polsce, koniecznością usprawnienia komunikacji i potrzebą stosowania rozwiązań kompatybilnych.
Treść wniosku
W brzmieniu natomiast zmienionego art. 95e ust. 3 ŚOZŚrPubU, legislator doprecyzował, że wniosek zawierać musi:
wskazanie planowanego terminu rozpoczęcia realizacji inwestycji, jej zakres rzeczowy, ze wskazaniem dziedzin
medycyny, których dotyczy inwestycja, źródła jej finansowania oraz rodzaje poniesionych lub planowanych kosztów,
a w przypadku zaś inwestycji budowlanej – również jej szacunkową wartość na dzień złożenia wniosku w podziale na
grupy kosztów. Treść wniosku, w stosunku do dotychczasowego jego zakresu, uległa ponadto okrojeniu – uchylone
zostały przepisy obligujące do rozparcelowania we wniosku poszczególnych elementów inwestycji, jeśli obejmuje ona
więcej niż jedną lekarską dziedzinę medycyny. Odtąd, nie ma potrzeby zamieszczania informacji o częściach
inwestycji, służących udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej w ramach danej dziedziny medycyny i ich szacunkowej



wartości osobno – inwestycja będzie traktowana jak jedna spójna całość, co związane jest z wprowadzeniem
ujednoliconej podwyżki opłat od wszystkich wniosków bez względu na ich charakter.
Opłata
Wniosek podlegać będzie stałej opłacie w wysokości 4 tys. zł (art. 95e ust. 6 ŚOZŚrPubU). Oznacza to zatem
rezygnację z obowiązującej przed 1.1.2021 r., dywersyfikacji kwot w wysokości: 2 tys. zł - w przypadku inwestycji
o wartości poniżej 1 mln zł oraz, zaś w przypadku inwestycji przekraczającej tą wartość, jeżeli dotyczyła ona jednej
dziedziny medycyny – 4 tys. zł bądź kwoty powiększonej o 1 tys. zł za każdą kolejną dziedzinę medycyny, jeśli
inwestycja dotyczyła ich kilku. Jak podaje się w uzasadnieniu do rządowego projektu ustawy (druk nr 563), jednolita
kwota przyspieszy proces opiniowania i wpłynie na zwiększenie jakości wydawanych ocen (bardziej rzetelnych
i trafnych). Opłaty od wniosków stanowić będą przychód Funduszu Medycznego wnoszony na jego rachunek.
Potwierdzenie wniesienia opłaty należy dołączać do wniosku.
Ważność opinii
Pozytywna opinia o celowości inwestycji jest ważna 3 lata od dnia jej wydania - art. 95ga ŚOZŚrPubU. Tymczasem
okres ważności opinii, które zostały wydane przed wejściem w życie nowelizacji, będzie, jak na uprzednich zasadach,
bezterminowy. Zmiany w tym aspekcie pozostaną bez wpływu na już będące w mocy umowy z NFZ; będą mieć
jednak kluczowe znaczenie w kontekście ubiegania się przez podmiot leczniczy o zwiększenie finansowania
w ramach umowy już zawartej. Oznacza to zatem, że organ sukcesywnie badać będzie zgłoszoną potrzebę
podwyższenia wsparcia i po przeprowadzeniu weryfikacji, będzie mógł zakwestionować przyznanie finansowania
uznając je za niezgodne z priorytetami polityki zdrowotnej.
Komisja Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia
Przy ministrze właściwym do spraw zdrowia, który wskazany został jako właściwy organ do wydawania opinii
w przedmiocie przedsięwzięć medycznych przekraczających 50 mln zł, zgodnie z dodanymi art. 95ea–95ec
ŚOZŚrPubU działać będzie Komisja Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia, jako jego organ
opiniodawczo - doradczy. W skład Komisji wchodzić będzie po jednym przedstawicielu wskazanym przez: Szefa
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; ministra właściwego do spraw finansów publicznych; ministra właściwego do
spraw rozwoju regionalnego; ministra właściwego do spraw zdrowia oraz Prezesa Funduszu – z tytułu pełnionej
posługi, członkom Komisji nie będzie wypłacane wynagrodzenie. Wymogiem, by pozostawać w strukturach organu
jest okoliczność korzystania z pełni praw publicznych oraz niebycie skazanym prawomocnym wyrokiem za umyślne
przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Przewodniczącym Komisji zostanie umocowany przedstawiciel
ministra właściwego do spraw zdrowia.