31.12.2020 r. weszły w życie zmiany w ustawie z 23.10.2018 r. o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg (t.j. Dz.U.
z 2020 r. poz. 1430) dotyczące zwiększenia dofinansowania do Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg
(wcześniej Fundusz Dróg Samorządowych) o 3 mld zł. Dodatkowe finansowanie ma na celu pobudzanie
aktywności gospodarczej przedsiębiorców i skuteczniejszą walkę ze skutkami kryzysu gospodarczego
wywołanego pandemią COVID-19. Poszerzeniu uległ zakres inwestycji finansowanych z Rządowego
Funduszu Rozwoju Dróg o takie zadania jak finansowanie budowy obwodnic na drogach wojewódzkich,
wsparcie budowy lub remontu dróg w największych miastach Polski oraz zadania polegające na poprawie
bezpieczeństwa pieszych na przejściach.
• Nowelizacja przepisów zawarta została w ustawie z 19.11.2020 r. o zmianie ustawy o Funduszu Dróg
Samorządowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2338).
• Nowe przepisy zmieniają nazwę Funduszu Dróg Samorządowych na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg.
• Ustawa przewiduje nowe kategorie dofinansowania w ramach Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg takie jak
budowa obwodnic w ciągu dróg wojewódzkich, z której mogłyby skorzystać samorządy województw oraz miasta na
prawach powiatu, a także możliwość dofinansowania poprawy bezpieczeństwa pieszych na przejściach dla pieszych.
W 2018 r. ustawodawca ustanowił nowy mechanizm wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego realizujących
zadania na drogach zarządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego pod nazwą Fundusz Dróg
Samorządowych (obecnie - Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg). Głównym celem nowelizacji przepisów o Funduszu
jest rozszerzenie katalogu zadań dofinansowywanych z jego środków o zadania polegające na budowie obwodnic
w ciągu dróg wojewódzkich (tzw. „zadania obwodnicowe”) oraz budowie, przebudowie lub remoncie dróg
wojewódzkich, dróg powiatowych i dróg gminnych, zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu
będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa tzw. „zadania miejskie”.
Zmiany wiążą się m.in. z nasileniem się ruchu tranzytowego i koniecznością wyprowadzenia go z centrów
miejscowości. Dlatego też nowelizacja zakłada budowę obwodnic i usprawnienie komunikacji w centrach miast.
Obwodnice mają za zadanie zminimalizować korki w miejscowościach, rozluźnić natężenie ruchu w godzinach
szczytu oraz zniwelować hałas. Tranzyt ma zostać odseparowany od ruchu lokalnego dzięki nowo powstałym trasom
przelotowym. Nowela ma też za zadanie wspieranie zwiększenie liczby obwodnic w ciągu dróg powiatowych
i gminnych.
Ponadto ustawodawca chce, by z Funduszu finansowana była nowa kategoria inwestycji, czyli zadania miejskie.
Chodzi o wsparcie inwestycji na drogach zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu, będących
siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Ujęcie tej kategorii inwestycji w Funduszu wiąże się m.in.
z pogarszającą się sytuacją finansową samorządów, wynikającą z trudnej sytuacji związanej z pandemią COVID-19.
Warto podkreślić, że Fundusz otrzyma dodatkowe 3 mld zł na inwestycje z budżetu państwa. Związane jest to
z chęcią ochrony sektora transportu drogowego, który ucierpiał w wyniku pandemii koronawirusa. W tym kontekście
Fundusz został uzupełniony o dodatkowy komponent w postaci dofinansowania, które mogą otrzymać jednostki
samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań obwodnicowych (ok. 2 mld zł) i zadań miejskich (ok. 1 mld zł).
Ponadto omawiana nowelizacja ma na celu umożliwienie dofinansowania zadań polegających na poprawie
bezpieczeństwa pieszych w obrębie przejść dla pieszych. Chodzi tutaj głównie o wsparcie projektów mających na
celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego, tak aby dochodziło do jak najmniejszej liczby wypadków z udziałem
pieszych, zwłaszcza na przejściach dla pieszych.