Pogodzenie obu wartości konstytucyjnych, tj. prawa do informacji publicznej, bez uszczerbku dla prawa do
prywatności osoby fizycznej, może i powinno być zrealizowane poprzez anonimizację danych
umożliwiających identyfikację osoby. WSA orzekał w sprawie ze skargi R.S. na decyzję Prezesa Sądu
Apelacyjnego w przedmiocie odmowy udzielenia informacji publicznej. Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz
poprzedzającą ją decyzję Prezesa Sądu Okręgowego.
Stan faktyczny
Zaskarżoną decyzją utrzymano decyzję o odmowie udostępnienia R.S. informacji publicznej poprzez przesłanie kopii
wszystkich wyroków wraz z uzasadnieniami wydanych w 2016 r., rejestrowanych w repertorium C oraz Ca pod
symbolem 031.
W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, że udzielenie wnioskowanej informacji nie było możliwe ze względu
na prywatność osób, których informacja ta dotyczy. Sprawy dotyczące ochrony dóbr osobistych są sprawami
szczególnymi - zawierają szereg opisów stanu faktycznego, których skutkiem byłoby naruszenie dóbr osobistych,
a więc wartości podlegających ochronie w najwyższym stopniu w szczególności takich jak zdrowie, wolność, cześć,
swoboda sumienia, nazwisko, pseudonim, wizerunek tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania. W takim
przypadku charakterystyka sytuacyjna tworzyła ryzyko naruszenia prawa do prywatności osób fizycznych nawet przy
dokonaniu anonimizacji danych osobowych.
Odwołanie i skarga
W odwołaniu od tej decyzji R.S. stwierdził, że orzeczenia sądów publikowane są w ogólnie dostępnych portalach.
Mogą się zdarzyć wyroki, których udostępnienie mogłoby naruszyć prywatność osoby lub osób. Jednak w tym
zakresie Prezes Sądu Okręgowego mógł odmówić ich udostępnienia, przy jednoczesnym udostępnieniu pozostałych
orzeczeń.
Organ II instancji zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.
W skardze do WSA R.S. wniósł o uchylenie decyzji obu instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
organowi pierwszej instancji.
W uzasadnieniu skarżący stwierdził, że anonimizacja orzeczeń oraz ich uzasadnień co do zasady ma zapobiegać
naruszeniom prywatności stron postępowań sądowych. Mogą zdarzyć się orzeczenia, które dotyczą także sfery
prywatności i ich anonimizacja jest niemożliwa. Jednakże w przypadku większości orzeczeń wystarczy zwykła
anonimizacja i co do zasady, po jej wykonaniu, orzeczenia powinny zostać udostępnione.
Stanowisko WSA
Sąd stwierdził, że skarga jest zasadna.
W rozpoznawanej sprawie organy administracji obu instancji odmawiając skarżącemu żądanej informacji powołały się
na konieczność ograniczenia dostępu do informacji umożliwiających identyfikację osoby fizycznej.
Ocena prawidłowości działania organu, do którego wpłynął wniosek, w pierwszej kolejności wymaga stwierdzenia,
czy żądana informacja stanowi informację publiczną w rozumieniu DostInfPubU i czy podmiot będący adresatem
żądania jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej.
W orzecznictwie NSA podkreśla się, że definicja pojęcia „informacji publicznej”, wynikająca z art. 1 ust. 1 w zw. z art.
6 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2176; dalej: DostInfPubU) ma szeroki
zakres przedmiotowy i obejmuje każdą wiadomość wytworzoną przez szeroko rozumiane władze publiczne i osoby
pełniące funkcje publiczne lub odnoszącą się do władz publicznych, a także wytworzoną lub odnoszącą się do innych
podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej
i gospodarowania mieniem publicznym.
Żądane przez skarżącego informacje stanowią expressis verbis informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4
lit. a tiret trzecie DostInfPubU. Zgodnie z treścią tego przepisu udostępnieniu podlega informacja publiczna,
w szczególności o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść
orzeczeń sądów powszechnych, SN, sądów administracyjnych, sądów wojskowych, TK i TS.



Fakt, że treść orzeczeń sądowych stanowi informację publiczną nie oznacza jednak automatycznie, że
adresat wniosku o udostępnienie informacji publicznej jest bezwzględnie zobowiązany do umożliwienia
zapoznania się z takimi informacjami. Zaznaczyć należy, że stosownie do art. 1 ust. 2 DostInfPubU, przepisy
ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących
informacjami publicznymi. Jednocześnie w myśl art. 5 DostInfPubU prawo do informacji publicznej podlega
ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach, do których wskazany przepis odsyła.
W kontrolowanej sprawie, odmówiono skarżącemu udostępnienia żądanych przez niego wyroków wraz
z uzasadnieniami przyjmując, że odmowę udostępnienia tej informacji uzasadnia ochrona prywatności osoby
fizycznej, a więc prawo do żądania udostępnienia informacji publicznej podlega w tym przypadku ograniczeniu
ustawowemu, o którym mowa w art. 5 ust. 2 zd. 1 DostInfPubU.
W tym względzie przede wszystkim podkreślić należy, że prawo do prywatności ma charakter szczególny w systemie
praw i wolności konstytucyjnych. Art. 47 Konstytucji RP wskazuje bowiem, że każdy ma prawo do ochrony prawnej
życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Przepis ten
nakłada więc na władze publiczne obowiązek ochrony chronionych prawem dóbr jednostki, w tym ochrony prawnej
życia prywatnego, przed nieuzasadnioną ingerencją. Przy czym pamiętać należy, że art. 61 ust. 1 Konstytucji RP
gwarantuje obywatelom prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób
pełniących funkcje publiczne.
W przypadku kolizji tych dwóch konstytucyjnych praw – z jednej strony konstytucyjnego prawa do informacji,
zagwarantowanego w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, z drugiej prawa do prywatności – nie można bezwzględnie
przyznać priorytetu temu pierwszemu. Nie istnieje formuła zagwarantowania obywatelom dostępu do informacji za
wszelką cenę. Nie można również wykluczyć możliwości ingerencji w sferę prywatną za pomocą prawa do informacji
publicznej (por. wyrok TK z 19.6.2002 r., K 11/02, 
). TK w wyroku z 5.3.2003 r., K 7/01, 
 wskazał, że
prawo do ochrony życia prywatnego, tak jak każda inna wolność i prawo jednostki, znajduje swoje umocowanie
aksjologiczne w godności osoby, jednakże utożsamianie naruszenia każdego prawa i wolności z naruszeniem
godności pozbawiałoby gwarancje zawarte w art. 30 Konstytucji RP samodzielnego pola zastosowania.
Z tego powodu pogodzenie obu wartości konstytucyjnych, tj. prawa do informacji publicznej, bez uszczerbku
dla prawa do prywatności osoby fizycznej, może i powinno być zrealizowane poprzez anonimizację danych
umożliwiających identyfikację osoby.
Z uzasadnienia decyzji wynika, że zakresem żądania skarżącego objęte były sprawy dotyczące naruszenia dóbr
osobistych, a więc sprawy, w których uzasadnienia mogą odnosić się do danych wrażliwych, do specyficznych
czynników określających cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe czy społeczne, do
poglądów politycznych czy światopoglądu, do statusu majątkowego lub do charakterystycznych, acz typowych dla
określonego środowiska czy społeczności okoliczności faktycznych sprawy. Wskazane powyżej czynniki nie
wyczerpują otwartego katalogu rodzajów informacji, które mogą być przypisane konkretnej osobie fizycznej.
Wskazuje się również, że informacje, które bez nadzwyczajnego wysiłku, bez nieproporcjonalnie dużych nakładów
dają się powiązać z określoną osobą, zwłaszcza przy wykorzystaniu łatwo osiągalnych źródeł powszechnie
dostępnych, również podlegają zaliczeniu do kategorii danych osobowych (por. wyrok NSA z 19.1.2010 r., I OSK
491/09, 
).
W konsekwencji udostępnienie wyroków i uzasadnień w tego typu sprawach wymaga bardziej niż zwykle
zaawansowanego procesu anonimizacji, zmierzającego do pozbawienia uzasadnień orzeczeń treści odnoszących
się do wskazanych wyżej danych umożliwiających identyfikację osób fizycznych.
Zdaniem Sądu, konieczność ochrony prywatności osób fizycznych nie zwalnia organu z obowiązku
udostępnienia informacji publicznej. Rzeczą organu jest jedynie zapobiec dostępowi do konkretnych informacji
umożliwiających identyfikację osoby fizycznej, co w praktyce oznacza udostępnienie dokumentów odpowiednio
zanonimizowanych ze względu na prywatność osoby fizycznej, o czym stanowi art. 5 ust. 2 DostInfPubU. Dopiero
jednak w razie uznania i przekonującego wykazania, że istnieje potrzeba ochrony prywatności określonej
osoby lub osób, a celu tego w dostateczny sposób nie spełni anonimizacja danych wrażliwych organ, do
którego skierowano wniosek o udostępnienie informacji publicznej, winien – w oparciu o art. 16 DostInfPubU
– wydać decyzję administracyjną odmawiającą udostępnienia konkretnej informacji publicznej, powołując się
na ograniczenia zawarte w art. 5 ust. 2 DostInfPubU.
Ocena czy prawo do informacji publicznej danego rodzaju podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby
fizycznej winna być przy tym dokonana w sposób zindywidualizowany, odrębnie dla każdej z żądanych informacji,
z wyraźnym wskazaniem, jakie konkretnie przesłanki przemawiają za odmową udzielenia konkretnej informacji (por.
wyrok WSA w Łodzi z 17.11.2015 r., II SA/Łd 801/15, 
).

Komentarz
Orzeczenia dotyczy bardzo ważnego i doniosłego praktycznie problemu kwalifikacji wniosku o dostęp do informacji



publicznej w kontekście ustalenia czy żądanie udostepnienia określonych danych powinno być załatwione odmownie
czy poprzez proces anonimizacji. Podmiot zobowiązany do udzielania informacji publicznej, zdając sobie sprawę
z konieczności ochrony danych wrażliwych najczęściej wybiera drogę odmowy udostępnienia informacji publicznej (w
tym przypadku należy wydać decyzję odmową) albo ustalenia, że żądana informacja nie jest informacją publiczną
(gdzie odpowiedź następuje tzw. zwykłym pismem). Proces anonimizacji jest procesem związanym z udostępnieniem
informacji – ale po dokonanie takich zmian w treści informacji, które powodują, że nie są udostępniane dane
chronione prawnie, a jednocześnie nie mamy do czynienia z przetworzeniem informacji. Jak słusznie wskazał Sąd,
procesy ww. należy odnosić w sposób zindywidualizowany do każdego wniosku o dostęp do informacji publicznej.

Wyrok WSA w Łodzi z 15.1.2021 r., II SA/Łd 725/20,