Państwo członkowskie, które rozważa wydanie dokumentu pobytowego cudzoziemcowi, wobec którego
został dokonany wpis w Systemie Informacyjnym Schengen, może wydać ten dokument jedynie z „ważnych
powodów” w rozumieniu art. 25 ust. 1 KWUS. Zdaniem Trybunału takim ważnym powodem mogą być
względy związane z łączeniem rodziny, nawet jeśli tożsamości danego obywatela państwa trzeciego nie
można ustalić w sposób pewny za pomocą ważnego dokumentu podróży.
Stan faktyczny
W 2013 r. A (obywatel gambijski) uzyskał od władz szwedzkich czasowy dokument pobytowy w celu dołączenia do
swojej żony, będącej obywatelką szwedzką. Przed wjazdem na terytorium Szwecji A złożył wniosek o wydanie
dokumentu pobytowego i udowodnił swoją tożsamość poprzez okazanie paszportu państwa pochodzenia. W 2015 r.
A złożył do urzędu ds. migracji wniosek o przedłużenie ważności tego dokumentu. Szwedzki urząd uzyskał
informacje od norweskich organów, zgodnie z którymi A został zatrzymany w Norwegii, ponieważ używał on kilku
przybranych tożsamości. Ponadto A, pod jedną z tych tożsamości, został skazany w Norwegii na karę pozbawienia
wolności za posiadanie i sprzedaż środków odurzających i definitywnie wydalony z terytorium tego państwa, a także
dokonano wobec niego wpisu do Systemu Informacyjny Schengen (SIS) do celów odmowy wjazdu na obszar
Schengen. Co więcej, A i jego żona są rozwiedzeni i nie posiadają wspólnych dzieci. A żyje obecnie w konkubinacie
z obywatelką norweską, z którą ma dwoje małoletnich dzieci, posiadających również obywatelstwo norweskie.
Szwedzki urząd ds. migracji oddalił złożony przez A wniosek o przedłużenie ważności tymczasowego dokumentu
pobytowego w szczególności z tego powodu, że nie dało się ustalić jego tożsamości. A wniósł skargę na tę decyzję.
Pytanie prejudycjalne
Czy postanowienia Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z 14.6.1985 r. między rządami państw Unii
Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia
kontroli na wspólnych granicach (Dz.Urz. UE L z 2000 r. Nr 239, s. 19 ze zm.; dalej: KWUS) lub przepisy
rozporządzenia (UE) Nr 2016/399 Parlamentu Europejskiego i Rady z 9.3.2016 r. w sprawie unijnego KGS zasad
regulujących przepływ osób przez granice (KGS granicznego Schengen) (Dz.Urz. UE L z 2016 r. Nr 77, s. 1; dalej:
KGS) należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu państwa członkowskiego, które
zezwala na wydanie, przedłużenie ważności lub odnowienie dokumentu pobytowego w celu łączenia rodzin,
wnioskowanego na terytorium tego państwa członkowskiego przez obywatela państwa trzeciego, wobec którego
dokonano wpisu do SIS do celów odmowy wjazdu na obszar Schengen i którego tożsamości nie dało się ustalić za
pomocą ważnego dokumentu podróży?
Stanowisko TSUE
W art. 25 ust. 1 ak. 1 KWUS przewiduje, że państwo członkowskie, które ma podjąć decyzję, czy wydać dokument
pobytowy, powinno regularnie dokonywać sprawdzeń w SIS i w przypadku gdy w odniesieniu do wnioskodawcy
dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu na obszar Schengen, to państwo może mu wydać taki dokument jedynie
z ważnych powodów, w szczególności z przyczyn humanitarnych lub z uwagi na zobowiązania międzynarodowe.
Z akapitu drugiego tego postanowienia wynika, że w przypadku wydania dokumentu pobytowego państwo
członkowskie, które dokonało wpisu w SIS, wycofuje go, lecz może wpisać wnioskodawcę do krajowego wykazu
wpisów do celów odmowy wjazdu. Trybunał wskazał, że te postanowienia mają na celu zapobieganie sytuacjom,
w których obywatelowi państwa trzeciego, który został wpisany do SIS do celów odmowy wjazdu na obszar
Schengen, wydano by dokument pobytowy (wyrok TSUE z 16.1.2018 r., E, C-240/17, EU:C:2018:8, pkt 38).
Trybunał wskazał, że postanowienia art. 25 ust. 1 KWUS nie określają warunków prawnych, jakie musi spełnić taki
obywatel, aby wjechać i przebywać na obszarze Schengen, w tym, jeśli chodzi o ustalenia jego tożsamości. Państwo
członkowskie, w którym obywatel ten złożył taki wniosek, zachowuje bowiem, po wzięciu pod uwagę interesów
państwa członkowskiego dokonującego wpisu, możliwość wydania wspomnianemu obywatelowi dokumentu
pobytowego wyłącznie z „ważnych powodów”. Z treści art. 25 ust. 1 KWUS wynika, że ma ono na celu ograniczenie
powodów, dla których państwo członkowskie może wydać obywatelowi państwa trzeciego, który został wpisany do
SIS do celów odmowy wjazdu na obszar Schengen, jedynie do „ważnych powodów” oraz że wśród nich wymienione
są wyraźnie „przyczyny humanitarne lub wynikające ze zobowiązań międzynarodowych”. Jednakże w ocenie TSUE
nie wynika z tego, że te dwa powody są ograniczające. Skoro bowiem wymienienie tych powodów zostało
poprzedzone wyrażeniem „w szczególności”, to zdaniem TSUE nie ma ono charakteru wyczerpującego.
Rzecznik generalny stwierdził w pkt 66 opinii, że powody związane z poszanowaniem praw podstawowych danego
obywatela państwa trzeciego, w szczególności prawa do poszanowania życia rodzinnego i praw dziecka –



określonych w art. 7 i 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (2012/C 326/02) z 26.10.2012 r. (Dz.Urz. UE C
z 2012 r. Nr 326, s. 391; dalej: KPP) – których przestrzeganie jest obowiązkiem państw członkowskich przy
wykonywaniu KWUS, będącego integralną częścią prawa Unii na mocy Protokołu (Nr 19) w sprawie dorobku
Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej, stanowiącego załącznik do traktatów (Dz.Urz. UE C z 2010 r., Nr
83, s. 290), mogą być objęte pojęciem „ważnych powodów” w rozumieniu tego postanowienia. Z powyższego
zdaniem TSUE wynika, że art. 25 ust. 1 KWUS nie należy interpretować w ten sposób, że pozbawia on państwa
członkowskie możliwości wydania dokumentu pobytowego ze względów związanych z łączeniem rodziny z tego tylko
powodu, iż tożsamości danego obywatela państwa trzeciego nie można ustalić w sposób pewny za pomocą ważnego
dokumentu podróży.
Trybunał stwierdził, że właściwy organ krajowy powinien dokonać sprawdzenia w SIS przed przedłużeniem ważności
lub odnowieniem dokumentu pobytowego, a w przypadku gdy wnioskodawca został wpisany do tego systemu do
celów odmowy wjazdu na obszar Schengen, organ ten powinien zasięgnąć opinii państwa członkowskiego, które
dokonało wpisu, i wziąć pod uwagę jego interesy, przy czym ważność takiego dokumentu pobytowego może zostać
przedłużona lub może on zostać odnowiony jedynie z „ważnych powodów” w rozumieniu art. 25 ust. 1 KWUS. Z kolei
właściwy organ państwa członkowskiego, które dokonało wpisu, ma obowiązek, zgodnie z zasadą lojalnej
współpracy wyrażoną w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej z 7.7.1992 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864[30];
dalej: TUE), zająć stanowisko w przedmiocie wydania, przedłużenia ważności lub odnowienia dokumentu
pobytowego danego obywatela państwa trzeciego w rozsądnym terminie dostosowanym do danego przypadku, tak
by pozostawić temu organowi czas niezbędny do zgromadzenia właściwych informacji (wyrok E, pkt 53).
Reasumując TSUE orzekł, że art. 25 ust. 1 KWUS należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na
przeszkodzie uregulowaniu państwa członkowskiego, które zezwala na wydanie, odnowienie lub
przedłużenie ważności dokumentu pobytowego w celu łączenia rodzin, wnioskowanego na terytorium tego
państwa członkowskiego przez obywatela państwa trzeciego, wobec którego dokonano wpisu do celów
odmowy wjazdu na obszar Schengen i którego tożsamości nie dało się ustalić za pomocą ważnego
dokumentu podróży. Jednakże pod warunkiem, że interesy państwa członkowskiego, które dokonało wpisu
i którego opinii uprzednio zasięgnięto, zostały wzięte pod uwagę oraz jeżeli dokument pobytowy został
wydany, odnowiony lub jego ważność została przedłużona jedynie z „ważnych powodów” w rozumieniu tego
postanowienia. Natomiast KGS, a w szczególności jego art. 6 ust. 1 lit. a), należy interpretować w ten sposób,
że nie ma on zastosowania do obywatela państwa trzeciego znajdującego się w takiej sytuacji.

Komentarz
Niniejszy wyrok dotyczy bardzo ważnej w praktyce kwestii, a mianowicie wykładni właściwych przepisów prawa Unii
w odniesieniu do standardu dowodu wymaganego w celu wykazania tożsamości przez obywatela państwa trzeciego,
który składa na terytorium państwa członkowskiego, na którym zamieszkuje, wniosek o przedłużenie ważności
dokumentu pobytowego. Przede wszystkim Trybunał uznał, że mechanizm zasięgnięcia uprzedniej opinii,
przewidziany w art. 25 ust. 1 KWUS, nie powoduje automatycznego odrzucenia wniosku o wydanie dokumentu
pobytowego złożonego przez obywatela państwa trzeciego, który został wpisany do SIS do celów odmowy wjazdu na
obszar Schengen. Powyższe stanowisko Trybunał szczegółowo uzasadnił w niniejszym wyroku dokonując wykładni
językowej tego przepisu. W ocenie TSUE państwa członkowskie mogą określić również inne „ważne powody”, niż te
które zostały wymienione w art. 25 ust. 1 KWUS. Trybunał stwierdził, że państwa członkowskie mogą w tym zakresie
dokonać szerokiej wykładni warunków, od jakich dane państwo może uzależnić wydanie i, w szczególności,
przedłużenie ważności dokumentu pobytowego, o którego wydanie ubiega się obywatel państwa trzeciego w celu
łączenia rodzin. Zdaniem TS art. 25 ust. 1 KWUS należy interpretować w ten sposób, że znajduje on zastosowanie
nie tylko do wniosku o wydanie dokumentu pobytowego, lecz również do wniosku o przedłużenie ważności lub
odnowienie takiego dokumentu, złożonego przez obywatela państwa trzeciego znajdującego się już na terytorium
danego państwa członkowskiego.

Wyrok TS z 4.3.2021 r., C-93/19, Migrationsverket,