Zmiany przepisów ustawy z 13.7.2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 617 ze zm.;
dalej: DokPaszportU) mają na nowo ukształtować sposób realizacji spraw paszportowych polskich obywateli
i wiążą się z budową nowego Rejestru Dokumentów Paszportowych.
• Zmianie ulegnie m.in. proces wnioskowania o dokument paszportowy oraz sposób odbioru wyrobionego
dokumentu.
• Rejestr Dokumentów Paszportowych nie tylko usprawni proces wydawania dokumentów paszportowych, ale
umożliwi udostępnienie obywatelom nowych e-usług, takich jak umożliwienie weryfikacji ważności paszportu czy też
zgłoszenie utracenia paszportu.
Nowe zasady realizacji spraw paszportowych
Przepisy dotyczące dokumentów paszportowych ulegają ciągłym zmianom, które nie tylko mają zwiększyć
bezpieczeństwo wydawanych dokumentów, ale także podążać się zmieniającymi się społecznymi oczekiwaniami
względem nich. Oczywiście aspekt maksymalnego odformalizowania i usprawnienia procedur towarzyszących
ubieganiu się o wydanie dokumentu paszportowego oraz przerzucenia obowiązku potwierdzenia pewnych danych
obywatela na organ realizujący sprawę paszportową jest także nie pozostaje bez znaczenia, podobnie jak
zwiększanie dostępności do dokumentów paszportowych dążenie do podnoszenia komfortu obywateli podczas
składania wniosku i odbioru paszportu.
W ostatnich latach coraz widoczniej rosną oczekiwania obywateli, wynikające ze zmieniających się uwarunkowań
społecznych, rosnących migracji zarobkowych czy coraz częstszych wyjazdów turystycznych. Zmienia się także
podejście do informatyzacji spraw paszportowych, tak by opierały się one o nowoczesne sposoby komunikacji i nowe
technologie informatyczne.
Wszystko to pociąga za sobą opracowanie zupełnie nowych zasad realizacji spraw paszportowych, co wiąże się
z budową nowego Rejestru Dokumentów Paszportowych realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Polska
Cyfrowa na lata 2014-2020. Rejestr ten stanowić będzie element systemu e-usług bazujących na obecnym Systemie
Rejestrów Państwowych SRP. System SRP połączył najważniejsze polskie rejestry (w tym m.in. rejestr PESEL,
Rejestr Dowodów Osobistych, rejestr stanu cywilnego, czy Rejestr Danych Kontaktowych), dzięki czemu możliwa jest
prostsza i szybsza realizacja wielu spraw obywateli polskich związanych z szeroko rozumianą administracją.
Rejestry i ewidencje
Rejestr Dokumentów Paszportowych będzie stanowił jeden z kluczowych elementów Systemu Rejestrów
Państwowych ze względu na to, że dokumenty paszportowe są, obok dowodów osobistych, kluczowymi
dokumentami potwierdzającymi tożsamość obywateli Polski i ich obywatelstwo, uprawniającymi do przekraczania
granic państwa.
Aktualnie realizację procesów związanych z obsługą dokumentów paszportowych dla obywateli wspiera Paszportowy
System Informacyjny, podzielony na dwa podsystemy: Centralnej Ewidencji Wydanych i Unieważnionych
Dokumentów Paszportowych oraz Paszportowego Systemu Obsługi Obywatela. System ten zakłada istnienie dwóch
odrębnych rodzajów ewidencji paszportowych, co generuje niepotrzebne koszty i wydłuża procedury. Projektowane
w DokPaszportU zmiany mają na celu zastąpienie obu rejestrów Rejestrem Dokumentów Paszportowych
i udostępnienie przy tym wydajnych e-usług dla obywateli.
Do planowanych e-usług zalicza się m.in. umożliwienie weryfikacji ważności paszportu, weryfikacji poprawności
danych zgromadzonych w rejestrze paszportowym, a także, dzięki funkcjonalnościom Rejestru Danych
Kontaktowych, zapewnienie bezpośredniego i bieżącego informowania obywateli o gotowości paszportu do odbioru
oraz o zmianie statusu paszportu (np. obywatel otrzyma informację, że jego paszport utracił/lub utraci ważność).
Możliwe stanie się też natychmiastowe zgłoszenie utraty paszportu, co z pewnością zwiększy poczucie
bezpieczeństwa polskich obywateli.
Wniosek o paszport
Zmianie ulegnie też proces wnioskowania o wydanie dokumentu paszportowego, zmianie ulegnie również procedura
odbioru paszportu. Wniosek o wydanie paszportu będzie można złożyć w formie elektronicznej w ramach
zautomatyzowanego procesu. Formularz będzie częściowo automatycznie uzupełniony o dane zawarte w innych





rejestrach państwowych, jak na przykład rejestr PESEL. Obywatel będzie musiał uzupełnić wniosek o zdjęcie, czy też
złożyć podpis na dedykowanym do tego celu urządzeniu umożliwiającym odwzorowanie pisma własnoręcznego.
Nowelizacja DokPaszportU przewiduje ponadto złagodzenie przepisów dotyczących wymogu bezwzględnego
legitymowania się ważnym paszportem lub dowodem osobistym przez osoby zamieszkujące w RP i ubiegające się
o dokument paszportowy przed wojewodą. Często rodzi to bowiem problemy w sytuacji utracenia dowodu
osobistego, gdy nowy nie jest jeszcze wyrobiony. Planowane jest odejście od rygorystycznego żądania
legitymowania się dowodem osobistym przy składaniu wniosku o paszport. Poza tym wprowadzona zostanie
możliwość potwierdzania tożsamości podczas odbioru paszportu za pomocą odcisku palca.
Projektowane zmiany przewidują ponadto usystematyzowanie i uproszczenie przepisów określających zasady
naliczania opłat za wydanie dokumentów paszportowych, dostosowanie do aktualnych potrzeb obywateli przepisów
związanych z wydawaniem paszportów tymczasowych, czy też zmiany zasad wydawania drugiego paszportu.