Nowa forma pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL i rozszerzenie usługi wglądu do danych własnych w rejestrze PESEL
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: PESEL, zaświadczenia, wgląd, rodzice, dzieci, transakcyjne pobieranie, automatyzacja, Minister Cyfryzacji, ewidencja ludności, ustawy, dowody osobiste
Minister Cyfryzacji przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych, ustawy o ewidencji ludności oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, wprowadzając nową formę pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL oraz rozszerzając usługę wglądu do danych własnych i danych dzieci w rejestrze PESEL. Projektowane zmiany mają na celu ułatwienie dostępu do informacji oraz wprowadzenie transakcyjnego pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL, co przyczyni się do skrócenia czasu oczekiwania na dokumenty.
Minister Cyfryzacji przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych, ustawy o ewidencji ludności oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Przewiduje ona między innymi zmiany w ustawie z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 510 ze zm., dalej: EwidLU) dotyczące możliwości pobierania zaświadczenia o danych własnych lub danych dziecka i wglądu do danych własnych oraz danych dziecka w rejestrze PESEL. • Projektowana zmiana art. 45 EwidLU ma na celu rozszerzenie usługi wglądu do danych własnych w rejestrze PESEL o możliwość wglądu przez rodziców do danych ich niepełnoletnich dzieci, o ile istnieje pomiędzy nimi powiązanie parentyzacyjne oraz rodzice dysponują władzą rodzicielską. • Ponadto projekt zmian w EwidLU zakłada umożliwienie pobierania przy użyciu usługi elektronicznej zaświadczenia zawierającego pełny lub częściowy odpis danych przetwarzanych w rejestrze PESEL dotyczących nie tylko tej osoby, ale również jej niepełnoletnich dzieci, o ile istnieje pomiędzy nimi powiązanie parentyzacyjne oraz rodzice dysponują władzą rodzicielską. • Nowa usługa transakcyjnego pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL będzie umożliwiała pobranie z rejestru PESEL zaświadczenia o danych adresowych, ale również uzyskanie zaświadczenia o pełnych lub częściowych danych innych, niż dane adresowe. Usługa elektroniczna wglądu przez rodziców do danych ich dzieci przetwarzanych w rejestrze PESEL Aktualnie z elektronicznej usługi wglądu do danych własnych w rejestrze PESEL może korzystać wyłącznie osoba, której dane dotyczą. Informacje te uzyskiwane są od ministra właściwego do spraw informatyzacji jako administratora rejestru PESEL. Dzięki zmianom w art. 45 ust. 1 EwidLU rodzice uzyskają możliwość wglądu do danych ich niepełnoletnich dzieci. Warunkiem uzyskania takiego wglądu będzie potwierdzenie istnienia pomiędzy rodzicami a dziećmi powiązania parentyzacyjnego (relacji biologicznej rodzic-dziecko), a także dysponowania przez rodziców władzą rodzicielską. Rodzice, aby uzyskać wgląd do danych dzieci, będą musieli wprowadzić stosowne oświadczenie o pozostawaniu dziecka pod ich władzą rodzicielską, z pouczeniem o odpowiedzialności karnej za złożenie oświadczenia niezgodnego z prawdą. Usługa elektroniczna umożliwiająca pobranie zaświadczenia zawierającego pełny lub częściowy odpis danych własnych osoby lub danych jej dziecka przetwarzanych w rejestrze PESEL Natomiast zmiany projektowane w art. 45 ust. 4–7 EwidLU mają na celu wprowadzenie nowej formy pobierania przez osobę, której dane dotyczą, zaświadczenia zawierającego pełny lub częściowy odpis danych własnych lub danych jej dziecka przetwarzanych w rejestrze PESEL. automatyzacja tego procesu możliwa jest z uwagi na to, że zaświadczenia te są aktami wiedzy organu i nie wymagają ingerencji urzędnika administracji publicznej. Mogą być dzięki temu pobierane wprost z rejestru PESEL. Dotychczas zaświadczenia te można było pobierać jedynie w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego od ministra właściwego do spraw informatyzacji. Dzięki wprowadzeniu projektowanych w EwidLU zmian możliwe stanie się transakcyjne pobieranie tego typu dokumentów. Automatyczne pobranie zaświadczenia bezpośrednio z rejestru PESEL na skutek skierowania do tego rejestru zapytania przez osobę fizyczną, po jej uprzednim uwierzytelnieniu, z pewnością wpłynie na skrócenie okresu oczekiwania na zaświadczenie, tym bardziej, że jego wydanie nie będzie wymagało udziału urzędnika administracji publicznej. Oczywiście tego typu zaświadczenia zawierające pełny lub częściowy odpis własnych danych przetwarzanych w rejestrze PESEL będą mogły pobierać wyłącznie osoby, których dane te dotyczą. Oznacza to, że w przypadku transakcyjnej formy pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL nie będzie możliwości pobrania takiego zaświadczenia np. przez pełnomocnika. Odpisy danych dotyczących dzieci Planowane w art. 45 ust. 6 EwidLE zmiany mają na celu umożliwienie rodzicom transakcyjnego pobierania zaświadczenia zawierającego pełny lub częściowy odpis danych przetwarzanych w rejestrze PESEL dotyczących ich niepełnoletnich dzieci. Oczywiście także w tym wypadku możliwe będzie to dzięki usługom parentyzacji, czyli powiązania biologicznego rodziców i dzieci w systemie PESEL i pod warunkiem złożenia przez rodziców oświadczenia o pozostawaniu dzieci pod ich władzą rodzicielską. Oczywiście oświadczenie takie składane będzie pod groźbą odpowiedzialności za składanie nieprawdziwych oświadczeń. Nowelizacja EwidLE przewiduje opatrywanie zaświadczeń wydawanych usługą transakcyjną automatycznie, pieczęcią ministra właściwego do spraw informatyzacji weryfikowaną przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu. Ponadto, w związku z automatyzacją procesu wydawania zaświadczeń, w którym wyeliminowano udział urzędników administracji publicznej, zaświadczenia te będą wydawane nieodpłatnie. Warto wspomnieć, że nowa usługa transakcyjnego pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL będzie umożliwiała nie tylko, tak jak było dotychczas, pobranie z rejestru PESEL zaświadczenia o danych adresowych, ale również uzyskanie zaświadczenia o pełnych lub częściowych danych innych, niż dane adresowe.
Nowa ustawa przewiduje automatyzację procesu pobierania zaświadczeń z rejestru PESEL, umożliwiając rodzicom wgląd do danych swoich niepełnoletnich dzieci oraz transakcyjne pobieranie zaświadczeń zawierających pełny lub częściowy odpis danych. Dzięki wprowadzonym zmianom, zaświadczenia będą wydawane nieodpłatnie, a cały proces będzie odbywał się elektronicznie, bez konieczności udziału urzędników administracji publicznej.