Decyzją z 21.4.2021 r., DOZIK 3/2021 Prezes UOKiK uznał działania Jeronimo Martins Polska S.A. z siedzibą
w Kostrzynie polegające na wprowadzaniu klientów w błąd co do miejsca pochodzenia geograficznego
owoców i warzyw za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nałożył na sieć karę pieniężną
w wysokości 60 mln złotych.
Czynności kontrolne
Przyczyną wszczęcia postępowania przeciwko Jeronimo Martins Polska S.A. przez UOKiK były skargi od
konsumentów dotyczące błędnego podawania kraju pochodzenia warzyw i owoców w wielu sklepach sieci Biedronka
oraz wyniki kontroli prowadzonych przez Inspekcję Handlową. W toku postępowania ustalono, że na wywieszkach
towarzyszących sprzedawanym owocom i warzywom wskazywano inny kraj pochodzenia niż wynikający z opakowań
zbiorczych, czy dokumentów dotyczących dostawy. Jak wskazano w komunikacie prasowym prezesa UOKiK,
nieprawidłowości występowały w 27,8% skontrolowanych sklepów Biedronka. Produkty pochodzące na przykład
z Polski na etykietach dla klientów oznaczano jako zagraniczne (m.in. Hiszpania) i odwrotnie - produkty zagraniczne
sprzedawano jako Polskie. W przypadku produktów zagranicznych także wskazywano inne państwo pochodzenia, na
przykład zamiast Włoch na wywieszce znajdowała się Portugalia.
Jeronimo Martins Polska S.A. w składanych UOKiK wyjaśnieniach wskazywała, że oznaczenia towarów dokonywane
były w większej części w sposób odręczny, wobec czego istniało ryzyko błędów ludzkich. Spółka jeszcze w trakcie
toczącego się postępowania podjęła działania mające na celu wdrożenie systemu, który takich błędów pozwoli
uniknąć w przyszłości.
Decyzja Prezesa UOKiK
Mimo składanych przez Spółkę wyjaśnień i podjęcia działań naprawczych, ze względu na charakter naruszenia, jego
stopień i skutki, Prezes UOKiK zdecydował o nałożeniu na Spółkę kary w wysokości 60.096.307,00 złotych.
W uzasadnieniu decyzji organ antymonopolowy wskazał, że ze względu na zasięg działalności Jeronimo Martins
Polska S.A. w sprawie doszło do naruszenia interesu publicznego. Praktyki Spółki mogły bowiem dotyczyć
nieograniczonej liczby konsumentów.
Jako główny zarzut wobec sieci, Prezes UOKiK podniósł fakt, że błędne oznaczenia dotyczące pochodzenia
określonych produktów skutkowały brakiem możliwości podjęcia przez konsumentów świadomej decyzji co do
zakupu. Zdaniem Prezesa UOKiK: „Konsument powinien bowiem dysponować pełną i rzetelną informacją
o produktach, które zamierza kupić. Fałszywe informacje prowadzą natomiast do wywołania mylnego (niezgodne
z rzeczywistym stanem rzeczy) wyobrażenia o nabywanym produkcie, co w konsekwencji może prowadzić do
zniekształcenia wyboru rynkowego konsumenta (podjęcia decyzji).”
Organ antymonopolowy podkreślił także, że świadomość konsumentów wzrasta. Aktualnie w dużej części
przypadków decyzja co do zakupu danego towaru nie jest dyktowana ceną, ale krajem pochodzenia produktu,
w szczególności jeśli chodzi o produkty spożywcze. Wynika to z chęci wspierania lokalnego rynku, krajowych
przedsiębiorców i polskiej gospodarki. Z powyższych względów, przedsiębiorca ma obowiązek przekazania
rzetelnych informacji, niepozostawiających żadnych wątpliwości, tak aby umożliwić podjęcie konsumentowi
świadomej decyzji co do zakupu danego rodzaju towarów.
Decyzja Prezesa UOKiK nie jest prawomocna.

Komentarz
Prezes UOKiK słusznie podniósł, że konsumenci są coraz bardziej świadomi, coraz bardziej świadomie dokonują
wyborów zakupowych, jak i żywieniowych. Informacja o kraju pochodzenia danego produktu rzeczywiście ma w tym
przypadku istotne znaczenie. Chętniej kupuje się produkt lokalny, krajowy, niż importowany. Często bowiem warunki
transportu nie gwarantują pożądanej przez kupujących jakości.
Podobne postępowania zostało wszczęte w sierpniu 2020 r. wobec sieci Kaufland Polska Markety. Do mniejszych
sklepów, prowadzonych na zasadzie franczyzy, takich jak sieci Delikatesy Centrum, Intermarche i Stokrotka - Prezes
UOKiK wystosował wezwania do zmiany stosowanych praktyk.
Działania UOKiK należy ocenić, jako słuszne i konieczne. Okazuje się bowiem, że robiąc codzienne zakupy, nie
możemy mieć pewności co do pochodzenia i jakości kupowanych przez nas produktów.

Decyzja Prezesa UOKiK z 21.4.2021 r., DOZIK 3/2021