Przyjęcie rezolucji w sprawie powstrzymania ideologii LGBT przez wspólnotę samorządową w formie
uchwały jest aktem organu jednostki samorządu terytorialnego podejmowanym w sprawie z zakresu
administracji publicznej, a w konsekwencji podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego
Deklaracja ideowa w formie uchwały
Rada Powiatu T. przyjęła w formie uchwały „Rezolucję w sprawie powstrzymania ideologii LGBT przez wspólnotę
samorządową”. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę zarzucając uchwale naruszenie m.in. art. 4 ust. 1 i art.
12 pkt 4 ustawy z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 920) poprzez wykroczenie poza
zakres zadań powiatu i zakres właściwości rady powiatu oraz władczą ingerencję w zakres kompetencji innych
organów publicznych, jak również naruszenie licznych przepisów Konstytucji RP poprzez ograniczenie
konstytucyjnych praw i wolności, dyskryminację ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. RPO
twierdził też, że zaskarżony akt narusza art. 21 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 25.3.1957 r.
(Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864[2]), poprzez ograniczenie swobody przemieszczania się i pobytu na terytorium
państw członkowskich polegające na nieuzasadnionym zniechęceniu obywateli UE, którzy identyfikują się jako osoby
LGBT lub wyznają światopogląd inny niż narzucony przez uchwałę, do przebywania w Powiecie T. Starosta T.
w odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że sporna uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego, lecz ma charakter
niewiążącej prawnie deklaracji ideowej, nie będącej podstawą nałożenia jakiegokolwiek obowiązku, stwierdzenia
uprawnienia lub obowiązku i nie tworzącej lub znoszącej istniejącego stosunku prawnego. Organ podkreślił, że
uchwała nie może być przedmiotem kontroli sądowo administracyjnej, nie realizuje ona bowiem zadań publicznych
przypisanych radzie gminy w drodze ustawy a w konsekwencji nie stanowi aktu z zakresu administracji publicznej,
o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 ustawy z 30.8.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.
Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU).
Sprawy z zakresu administracji publicznej
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie odrzucił skargę uznając, że zaskarżony akt nie dotyczy sprawy
z zakresu administracji publicznej. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że aby
konkretny akt organu jednostki samorządu terytorialnego mógł zostać uznany za podjęty w sprawie z zakresu
administracji publicznej powinien mieć na celu realizację zadań publicznych przypisanych organom jednostek
samorządu terytorialnego w drodze ustawy; nakładać obowiązek, stwierdzać uprawnienie lub obowiązek bądź
tworzyć lub znosić istniejący stosunek prawny; mieć charakter indywidualny bądź generalny; nie być aktem prawa
miejscowego. Zaskarżona uchwała nie jest aktem prawa miejscowego, ale nie spełnia żadnego innego ze
wskazanych warunków. W ocenie Sądu sporny akt Rady Powiatu T. nie stanowi realizacji zadania publicznego
przypisanego temu organowi samorządu terytorialnego w drodze ustawy, nie nakłada obowiązku, nie stwierdza
uprawnienia lub obowiązku jak też nie tworzy i nie znosi istniejącego stosunku prawnego.
Każda uchwała rady powiatu podlega kontroli sądu
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego
rozpoznania WSA w Krakowie. W uzasadnieniu stwierdzono, że każde uzewnętrznienie woli rady powiatu,
jako organu stanowiącego i kontrolnego powiatu, mające formę uchwały, jest przejawem
zdecentralizowanego władztwa publicznego i musi mieścić się w kompetencjach powiatu i jego organu
stanowiącego, określonych w ustawie, a w konsekwencji podlega kognicji sądu administracyjnego. Zgodnie
z art. 175 ust. 1 i art. 184 Konstytucji RP sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę
działalności administracji publicznej, która jest realizowana pod względem zgodności z prawem, o ile ustawy
szczególne nie stanowią inaczej. Z art. 184 zd. 2 Konstytucji RP wynika, że kontrola działalności administracji
obejmuje orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych
terenowych organów administracji rządowej.
W ocenie NSA ustrojodawca nakazał objąć zakresem kontroli sądowoadministracyjnej wszystkie uchwały
organów samorządu terytorialnego nie wprowadzając kryteriów różnicujących uchwały na te, które takiej
kontroli podlegają i te, które pozostają poza nią. Z uwagi na to, że samorząd terytorialny jest powołany do
wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej w formach właściwych dla tej administracji, wszelkie
akty stanowione przez organy samorządu należy kwalifikować jako akty z zakresu administracji publicznej,
co oznacza, że każdy taki akt podlega kontroli sądowo administracyjnej. W rezultacie Naczelny Sąd
Administracyjny stwierdził, że zaskarżona uchwała podlega kontroli sądów administracyjnych na podstawie art. 3 § 2



pkt 6 PostAdmU, ponieważ jednak przedmiotem skargi kasacyjnej było postanowienie o odrzuceniu skargi, nie miał
podstaw do wyrażania merytorycznego stanowiska w kwestii zgodności z prawem zaskarżonej uchwały. Kontrola
zgodności z prawem uchwały Rady Powiatu T. nastąpi w toku ponownego postępowania sądowoadministracyjnego
przed Sądem I instancji.
Postanowienie NSA z 2.7.2021 r., III OSK 3682/21