Bezczynność stanowiące rażące naruszenie prawa ma miejsce wtedy, gdy w sposób znaczący
i jednoznaczny doszło do przekroczenia terminów określonych przepisami prawa na dokonanie danej
czynności, a jednocześnie nie zachodzą okoliczności wyłączające w jakimkolwiek zakresie winę organu za tę
bezczynność.
Stan faktyczny
WSA w sprawie ze skargi P.K. na bezczynność Dyrektora Publicznego ZOZ (dalej: PZOZ lub ZOZ) w przedmiocie
udostępnienia informacji publicznej uwzględnił skargę i zobowiązał Dyrektora do rozpatrzenia wniosku P.K.
w terminie 14 dni od daty doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku oraz stwierdził, że Dyrektor dopuścił
się bezczynności, która miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:
Skarżący wniósł o zobowiązanie organu do udostępnienia informacji publicznej zgodnie z wnioskiem.
W uzasadnieniu podniósł, że wiadomością e-mail z 23.12.2020 r. zwrócił się do Dyrektora PZOZ o udzielenie
informacji publicznej dotyczącej dodatków do wynagrodzeń niższego personelu zatrudnionego w tej jednostce,
udzielonych przed Świętami Bożego Narodzenia. Odpowiedzi nie otrzymał do dnia wniesienia skargi. Podkreślił, że
SPZOZ w myśl art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 204 ust. 2 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności
leczniczej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 711; dalej: DziałLeczU) wykonujący zadania publiczne związane z ochroną
zdrowia i pokrywający koszty udzielanych świadczeń zdrowotnych ze środków publicznych ubezpieczonych, należy
do kategorii podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o umorzenie postępowania ewentualnie o oddalenie skargi w całości „wobec
bezprzedmiotowości udzielania informacji po świętach wobec pytania o informację na okres świąt”. Podkreślił, że
poczta zawierająca wniosek skarżącego z 23.12.2020 r. została odebrana 28.12.2020 r., ZOZ uznał, że udzielenie
informacji już po okresie świątecznym było zbędne i nieprzydatne dla skarżącego. W związku z powyższym już po
wpłynięciu skargi do organu, skierował do wnioskodawcy pismo podając przyczyny nieudzielenia informacji. Wskazał
ponadto, że fakty zawarte w pytaniu nie zaistniały, jako że pracownikowi obsługi – sprzątaczce nie powierzano
żadnych zadań na okres trwania Świat w nieczynnym ZOZ.
Rozstrzygnięcie WSA
WSA wskazał, że stan faktyczny nie był między stronami sporny.
Bezczynność organu administracji publicznej (bądź jakiegokolwiek organu zobowiązanego do podjęcia czynności
w związku z wnioskiem złożonym w sferze publicznoprawnej) ma miejsce wówczas, gdy organ będąc właściwym
w sprawie i zobowiązanym do podjęcia czynności, nie podejmuje jej w terminach określonych w ustawie
i w konsekwencji pozostaje w zwłoce. Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ
oczekiwanego aktu lub podjęcia określonej czynności. Przedmiotem sądowej kontroli w tego typu sprawach nie jest
więc określony akt organu administracji, lecz jego brak w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie
w danej formie i w określonym przez prawo terminie.
Uwzględniając skargę na bezczynność na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 i 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU), sąd:
1.   zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;
2.   stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.
W myśl art. 149 § 1a PostAdmU, jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie
postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
WSA uznał, że Dyrektor ZOZ jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, a żądane
informacje stanowiły informację publiczną. Dyrektor publicznego zakładu opieki zdrowotnej jest organem jednostki
organizacyjnej dysponującej majątkiem publicznym, o jakim mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z 6.9.2001 r.
o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176, dalej: DostInfPubU), zaś żądane informacje mogą
być przedmiotem udostępnienia na podstawie art. 1 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. f) DostInfPubU. Informacje
o wynagrodzeniach i dodatkach do wynagrodzeń dla osób zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej,



finansowanych w całości ze środków publicznych, stanowią bowiem informacje o sposobie wydatkowania tych
środków, a co za tym idzie wchodzą w zakres informacji publicznej w rozumieniu powołanych wyżej przepisów
ustawy.
Skoro zatem wniosek skarżącego dotyczył informacji publicznej i został skierowany do właściwego podmiotu, to
odpowiedź powinna być udzielona na zasadach i w trybie określonych w ustawie, a mianowicie w przypadku
uwzględnienia wniosku udostępnienie informacji publicznej następuje w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem,
chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia
informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1 DostInfPubU). W tej ostatniej sytuacji podmiot
obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia
informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona
niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku
o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie
informacji umarza się (art. 14 ust. 2 DostInfPubU).
Bezczynność podmiotu obowiązanego do udostępnienia informacji publicznej zachodzi wówczas, gdy podmiot ten
nie reaguje na wniosek o udostępnienie informacji w terminie przewidzianym w ustawie, tj. nie podejmuje czynności
przewidzianych w art. 13, art. 14, art. 15 ust. 2 lub art. 16 DostInfPubU i nie udostępnia informacji publicznej ani nie
wydaje decyzji odmownej w tym zakresie.
Analizując czy w niniejszej sprawie doszło do zarzucanego przez skarżącego stanu bezczynności oraz dokonując
oceny jego charakteru, Sąd miał na uwadze stan faktyczny sprawy w dacie własnego orzekania. Nie można bowiem
zobowiązać organu do określonego działania, jeśli zostało ono przed dniem orzekania już podjęte.
Wbrew twierdzeniom organu, z dokumentacji sprawy wynika, że wniosek Skarżącego nie został ostatecznie
rozpatrzony, gdyż nie udzielono mu informacji publicznej, o jaką wnioskował. Chybione są w tym zakresie argumenty
organu, że po okresie świątecznym, kiedy email z wnioskiem został odczytany, żądana informacja uległa
dezaktualizacji. Niezależnie od tego, że organ sam, bez zasięgnięcia stanowiska zainteresowanego wnioskodawcy,
zinterpretował motywy zgłoszonego przez niego żądania, podkreślić należy, że treść wniosku wskazuje wyraźnie na
informację dotyczącą sposobu wydatkowania środków publicznych przeznaczonych na wynagrodzenia. Bez
znaczenia pozostaje więc okoliczność, że upłynął okres, w związku z którym dodatki takie mogły zostać przyznane.
Nie można także przyjąć, że informacja została udzielona, skoro – jak argumentuje się w odpowiedzi na skargę organ
poinformował skarżącego, że pracownikowi obsługi – sprzątaczce „nie powierzano żadnych zadań na okres trwania
Świąt w nieczynnym PZOZ”. Wniosek nie dotyczył bowiem zadań powierzanych osobom zatrudnionym przez PZOZ
na określonych stanowiskach, lecz tego, czy w związku z nadchodzącymi Świętami Bożego Narodzenia przyznane
zostały z tej okazji dodatki do wynagrodzeń dla sprzątaczek (sprzątaczy) czy też konserwatorów, wymienionych we
wniosku jako osoby „niższego personelu”.
Wobec oczywistego braku rozpatrzenia wniosku r. na zasadach określonych w DostInfPubU, nie było więc podstaw
do umorzenia postępowania sądowego – jak wnioskował organ – lecz do wydania rozstrzygnięcia uwzględniającego
skargę na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 PostAdmU.
Rażące naruszenie prawa
Jednocześnie, stosownie do art. 149 § 1a PostAdmU, Sąd uznał, że zarzucana bezczynność organu miała miejsce
z rażącym naruszeniem prawa. Bezczynność o takim charakterze ma miejsce wtedy, gdy w sposób znaczący
i jednoznaczny doszło do przekroczenia terminów określonych przepisami prawa na dokonanie danej czynności,
a jednocześnie nie zachodzą okoliczności wyłączające w jakimkolwiek zakresie winę organu za tę bezczynność. Dla
uznania rażącego naruszenia prawa nie jest wystarczające samo przekroczenie ustawowych obowiązków, czyli
terminów do załatwienia sprawy. Rażące naruszenie prawa rozumieniu art. 149 § 1a PostAdmU oznacza wadliwość
o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie oczywistego braku podejmowania jakichkolwiek
czynności, oczywistego lekceważenia wniosków strony i jawnego natężenia braku woli do załatwienia sprawy, jak
i w razie ewidentnego niestosowania przepisów prawa. Istotą rażącego naruszenia prawa jest pozbawiona
jakichkolwiek wątpliwości oczywistość stwierdzonego naruszenia.
WSA uznał, że nie może być sporu co do tego, że w niniejszej sprawie organ dopuścił się bezczynności z rażącym
naruszeniem terminów określonych w art. 13 ust. 1 i 2 DostInfPubU.
Do dnia orzekania przez Sąd organ nie rozpatrzył wniosku złożonego jeszcze w ubiegłym roku. Zareagował dopiero
po wniesieniu skargi, po kilku miesiącach od dnia wpływu wniosku, przedstawiając jednak takie motywy braku
udzielenia informacji, które pozostają w oczywistej sprzeczności z przepisami ustawy i świadczą o niezrozumieniu
istoty dostępu obywateli do informacji publicznej. Prawo od informacji publicznej jest gwarantowane i chronione na
poziomie konstytucyjnym (art. 61 Konstytucji RP).

Komentarz




WSA w Kielcach odniósł się kilku ważnych praktycznie problemów związanych z rozpoznawaniem wniosków
o dostęp do informacji publicznej. Przede wszystkim podmiot zobowiązany do udostępnienia żądanej informacji nie
może dokonywać interpretacji wniosku – w razie wątpliwości co do treści żądanej informacji, powinien o to dopytać
wnioskodawcę. Własna interpretacja może prowadzić do tego, że wniosek nie zostanie rozpoznany w sposób
prawidłowy. Ponadto, kilkumiesięczne opóźnienie w udzieleniu prostej, nieskomplikowanej informacji to rażące
naruszenie przepisów w zakresie udzielenia informacji publicznej, co stanowi o rażącym charakterze bezczynności.



Wyrok WSA w Kielcach z 23.6.2021 r., II SAB/Ke 73/21,