Ogólne wskazanie na ochronę praworządności nie uzasadnia żądania informacji publicznej przetworzonej
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: praworządność, informacja publiczna, MOPS, awanse zawodowe, interes publiczny
Publikacja omawia decyzję organu publicznego odmawiającego udostępnienia informacji publicznej dotyczącej awansów zawodowych pracowników w MOPS. Sąd uznał, że żądana informacja należy do kategorii informacji przetworzonej, a ogólnikowe wskazania na ochronę praworządności nie są wystarczające do uzasadnienia interesu publicznego. Orzeczenie WSA w Gliwicach z 15.6.2021 r., III SA/Gl 418/21, podkreśla konieczność konkretyzacji interesu w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej.
Za okoliczność szczególnie istotną dla interesu publicznego należy uznać taką, która ze względu na rodzaj, czas, miejsce, sposób okoliczności rozstrzygania i późniejszej realizacji, w istotnym zakresie wpływa lub może wpływać na wykonywanie przez podmioty władzy publicznej ich uprawnień i obowiązków. Ponadto badając istnienie szczególnie istotnego interesu publicznego, uwzględnić należy intencje wnioskodawcy i wskazany przez niego cel oraz istotę i charakter żądanej informacji. Stan faktyczny MOPS odmówił Komisji „A” w MOPS udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej. W podstawie prawnej decyzji organ powołał art. 16 ust. 1, art. 17 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176; dalej: DostInfPubU) oraz art. 104 § 1 KPA i art. 107 § 1 KPA. Z akt administracyjnych wynika, że strona zwróciła się do MOPS o udostępnienie informacji publicznej w następującym zakresie: „na ilu i na jakich stanowiskach nastąpił awans zawodowy pracowników tut. ośrodka (z podziałem na działy wg schematu organizacyjnego MOPS) w latach 2016, 2017, 2018, 2019 oraz I półrocze 2020 r. (z podziałem na poszczególne lata)”. MOPS odmówił udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej, stwierdzając, że ujawnienie wnioskowanych danych podlega ograniczeniu z uwagi na prywatność konkretnej osoby fizycznej. Po ponownym rozpoznaniu sprawy MOPS decyzją odmówił stronie udostępnienia wnioskowanej informacji. Wyrokiem z 27.1.2021 r., III SA/Gl 701/20, Sąd uwzględnił skargę strony i uchylił decyzję. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że żądana informacja wypełnia zakres podmiotowy i przedmiotowy DostInfPubU. Jednak mając na uwadze ilość informacji, co do których wniesiono żądanie poprzez podanie ilości awansów z podziałem na poszczególne lata, przy uwzględnieniu struktury organizacyjnej MOPS niewątpliwie żądanie należy ocenić w kategorii informacji przetworzonej. Z tych przyczyn Sąd uznał, że decyzja wydana przez kierownika MOPS jest wadliwa i narusza art. 16 DostInfPubU. Ponownie rozpatrując sprawę MOPS wezwał stronę o wskazanie jaki szczególnie istotny interes publiczny przemawia za udostępnieniem informacji w formie i zakresie wskazanym we wniosku. Uzasadnienie żądania informacji W odpowiedzi strona wskazała, że żądana informacja jest szczególnie istotna dla interesu publicznego, gdyż zapytanie ma na celu: 1. Ochronę praworządności – żądane informacje dotyczą osób zatrudnionych, wykonujących określone zadania publiczne na rzecz jednostki organizacyjnej, a ich pozyskanie ma na celu kontrolę i ochronę prawnych reguł postępowania w trakcie realizacji tychże zadań. 2. Ochronę praw pracowniczych – żądane informacje dotyczące wszystkich zapytań (w tym przedmiotowego) mają na celu kontrolę i ochronę praw pracowniczych tj. związanych ze sprawiedliwym, równym i pozbawionym dyskryminacji dostępem do uprawnień pracowniczych. Zaskarżoną decyzją organ odmówił udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej. W uzasadnieniu organ wskazał, że zakres żądanych informacji stanowi informacje przetworzoną, a więc wnioskodawca powinien wykazać, że jest ona szczególnie istotna dla interesu publicznego. Zdaniem organu strona nie wykazała, że otrzymanie informacji wpłynie na poprawę funkcjonowania organów administracji publicznej i lepszą ochronę interesu publicznego. Wniosek dotyczy wyłącznie partykularnych interesów strony, jako informacji potrzebnych do działalności związkowej. Skarga W skardze strona wniosła o jej uchylenie, zarzucając naruszenie art. 4 i art. 5 DostInfPubU, a także KPA. W uzasadnieniu skargi strona wskazała, że intencją Komisji „A” jest uzyskanie zbiorczych, generalnych, statystycznych informacji dotyczących awansu zawodowego w MOPS. Strona przywołała aktualną linią orzeczniczą wskazując na szerokie rozumienie informacji publicznej i stwierdziła, że zgodnie z art. 61 Konstytucji RP, prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela. Tymczasem organ nie wziął pod uwagę, że Komisja „A” jest organizacją społeczną, związkiem zawodowym broniącym co do zasady, w myśl przepisów ustawy o związkach zawodowych – zbiorowych praw oraz interesów pracowników. Zdaniem strony jej wniosek winien być rozpatrzony w trybie DostInfPubU, gdyż zastosowanie tej ustawy wynika z art. 28 ust. 1 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263 ze zm.; dalej: ZwZawU), który stanowi, że jeżeli wnioskodawca występujący o informacje publiczną jest zakładową organizacją związkową i wnioskuje o informacje związane z prowadzoną działalnością związkową, to realizuje swoje prawo do pozyskania informacji w zakresie: warunków pracy i zasad wynagradzania; działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian; stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia; działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wyrok WSA WSA w sprawie ze skargi Komisji „A” w MOPS na decyzję MOPS w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddalił skargę. Na wstępie WSA wskazał, że jedynym kryterium rozpoznania sprawy jest zgodność zaskarżonej decyzji z prawem, jej legalność. Sąd przy tej ocenie kieruje się jedynie prawem, a nie zasadami celowości, czy słuszności albo sprawiedliwości społecznej. W przedmiotowej sprawie działania organu, były już przedmiotem oceny sądowej, a ocena prawna oraz wskazania co do dalszego postępowania w niniejszej sprawie wyrażone zostały w prawomocnym wyroku WSA w Gliwicach z 27.1.2021 r., III SA/Gl 701/20, . W związku z tym ocena prawna i wskazania, co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Wyrażona w powołanym przepisie zasada związania orzeczeniem sądu oznacza, że orzeczenie to oddziałuje na przyszłe postępowanie tak administracyjne, jak i sądowoadministracyjne. Zarówno organ administracji, jak i sąd, rozpatrując sprawę ponownie, obowiązane są zastosować się do oceny prawnej oraz wskazań zawartych w uzasadnieniu wyroku. pojęciu „ocena prawna” mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i prawa procesowego, a także sposób ich zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Sąd, jak i organ byli związani oceną wyrażoną w niezaskarżonym przez stronę powołanym już wyroku z 27.1.2021 r., III SA/Gl 701/20, . W uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał, że żądana informacja dotycząca wskazania na jakiego rodzaju stanowiskach i ilości tych stanowisk nastąpił awans zawodowy w jednostce MOPS z uwzględnieniem działów organizacyjnych w tym ośrodku, jako bezspornie związana ze zmianami w strukturze organizacyjnej w/w jednostki i jest informacją publiczną, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 DostInfPubU. Dotyczy bowiem niewątpliwie zasad funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1. Przez wskazane zasady funkcjonowania podmiotu wykonującego zadania publiczne, a takim jest niewątpliwie MOPS powołany do realizacji zadań z zakresu opieki społecznej, należy rozumieć przyjęte zasady w zakresie schematu organizacyjnego istniejącego w danej jednostce, w tym istniejące stanowiska pracy w poszczególnych komórkach organizacyjnych z zawartą informacją co do określenia na jakich stanowiskach awanse zawodowe miały miejsce na przestrzeni lat funkcjonowania jednostki i w jakiej ilości. Jednak mając na uwadze ilość informacji, co do których wniesiono żądanie poprzez podanie ilości awansów z podziałem na poszczególne lata przy uwzględnieniu struktury organizacyjnej MOPS niewątpliwie żądanie należy ocenić w kategorii informacji przetworzonej. Kryterium interesu publicznego Za okoliczność szczególnie istotną dla interesu publicznego należy uznać taką, która ze względu na rodzaj, czas, miejsce, sposób okoliczności rozstrzygania i późniejszej realizacji, w istotnym zakresie wpływa lub może wpływać na wykonywanie przez podmioty władzy publicznej ich uprawnień i obowiązków. Ponadto badając istnienie szczególnie istotnego interesu publicznego, uwzględnić należy intencje wnioskodawcy i wskazany przez niego cel oraz istotę i charakter żądanej informacji. Istotne jest bowiem to, czy udostępniana określona informacja jest przetworzona, ważna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców oraz czy jej udostępnienie może mieć realne znaczenie dla poprawy funkcjonowania określonych struktur publicznych w określonej dziedzinie życia społecznego, może wpływać na jego poprawę, usprawnienie wykonywania zadań publicznych dla dobra wspólnego danej społeczności. Sąd uznał, że strona nie wykazała, szczególnie istotnego interesu publicznego w pozyskaniu wnioskowanej informacji publicznej. Wskazane przez stronę skarżącą okoliczności: ochrona praworządności – żądane informacje dotyczą osób zatrudnionych, wykonujących określone zadania publiczne na rzecz jednostki organizacyjnej, a ich pozyskanie ma na celu kontrolę i ochronę prawnych reguł postępowania w trakcie realizacji tychże zadań; ochrona praw pracowniczych – żądane informacje dotyczące wszystkich zapytań (w tym przedmiotowego) mają na celu kontrolę i ochronę praw pracowniczych tj. związanych ze sprawiedliwym, równym i pozbawionym dyskryminacji dostępem do uprawnień pracowniczych – są ogólnikowe. Nie wyjaśniają w jaki sposób udostępnienie żądanej informacji, może mieć realne znaczenie dla poprawy funkcjonowania określonych struktur publicznych w określonej dziedzinie życia społecznego, może wpływać na jego poprawę, usprawnienie wykonywania zadań publicznych dla dobra wspólnego danej społeczności. Komentarz W omawianym orzeczeniu WSA po pierwsze wskazał, że ilość żądanych informacji (z uwzględnieniem wielkości podmiotu, który informacje ma udostępnić) może decydować o tym, że mamy do czynienia z informacją publiczną przetworzoną. Po drugie, ogólnikowe wskazanie na ochronę praworządności nie uzasadnia interesu w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej. Ten interes musi być dostatecznie skonkretyzowany, zwłaszcza wówczas, gdy możliwe jest zdekodowanie intencji podmiotu, który zwraca się o udostępnienie informacji. Wyrok WSA w Gliwicach z 15.6.2021 r., III SA/Gl 418/21,
Orzeczenie WSA stanowi, że ilość oraz ogólnikowe wskazania na ochronę praworządności nie są wystarczające do uzasadnienia interesu publicznego w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej. Decyzja organu odmawiająca udostępnienia informacji została podtrzymana.