Projekt budowlany jest informacją publiczną
Kategoria: Prawo administracyjne
Tematyka: projekt budowlany, informacja publiczna, prawo do informacji, ochrona prywatności, decyzja administracyjna, udostępnienie informacji
Projekt budowlany stanowi istotną informację publiczną, która może być objęta ograniczeniami ze względu na prywatność. Artykuł przedstawia spór dotyczący udostępnienia decyzji o pozwoleniu na budowę oraz projektu budowlanego, analizując kwestie związane z prawem do informacji publicznej i ochroną prywatności osób fizycznych. Decyzja w sprawie udostępnienia projektu budowlanego stanowi istotne wydarzenie, które podlega szczegółowej analizie w kontekście przepisów prawa.
Nie tylko decyzja o pozwoleniu, ale i załączony do niej projekt budowlany stanowią informację publiczną. Jednak nie w każdym wypadku dana informacja stanowiąca formalnie informację publiczną może być udostępniona, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu m.in. ze względu na prywatność osoby fizycznej. Postępowanie administracyjne A.B. zwrócił się do Starosty Powiatu S. w trybie art. 2 ust. 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176, dalej: DostInfPubU) o udostępnienie decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę jednorodzinnego budynku mieszkalnego oraz projektu budowlanego stanowiącego załącznik do tej decyzji. Starosta poinformował wnioskodawcę, że wnioskowana przez niego informacja, ze względu na prywatność osoby fizycznej, nie jest informacją publiczną. Wyjaśnił, że aby informacja uzyskała status informacji publicznej, musi dotyczyć zgodnie z art. 1 ust. 1 DostInfPubU sprawy publicznej. Przedmiotem takiej informacji jest problem lub kwestie, które mają znaczenie dla większej ilości osób, czy grup obywateli lub też są ważne z punktu widzenia poprawności funkcjonowania organów państwa. Skarga do WSA A.B. wniósł do WSA w Warszawie skargę twierdząc, że Starosta pozostaje w bezczynności, ponieważ do dnia wniesienia skargi, ani nie udzielił wnioskowanej informacji publicznej, ani nie odmówił jej udzielenia w drodze decyzji, zgodnie z art. 16 DostInfPubU. Zdaniem skarżącego wzgląd na prywatność osoby fizycznej nie ma znaczenia dla oceny, czy informacja stanowi informację publiczną. Ze względu na prywatność osoby fizycznej Starosta mógłby co najwyżej odmówić dostępu do informacji na podstawie art. 5 ust. 2 DostInfPubU uznając ją wcześniej za informację publiczną i zachowując formę decyzji zgodnie z art. 16 ust. 1 DostInfPubU oraz uzasadniając tą odmowę według wymagań art. 16 ust. 2 pkt 2 DostInfPubU. A.B. dowodził jednak, że w tej sprawie organ w ogóle nie powinien się powoływać na ochronę prywatności osoby fizycznej, ponieważ skarżący poprosił o zanonimizowanie udostępnianych informacji. Decyzja stanowi informację publiczną Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał Starostę Powiatu S. do rozpatrzenia wniosku skarżącego w zakresie udostępnienia decyzji stwierdzając, że decyzja administracyjna dotycząca pozwolenia na budowę, stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 DostInfPubU. Jednocześnie Sąd, odwołując się do art. 31 ust. 3 i art. 47 Konstytucji RP, stwierdził że projekt budowlany budynku stanowiący załącznik do tej decyzji nie stanowi informacji publicznej. Jak wyjaśniono, zgodnie z art. 5 ust. 2 DostInfPubU, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu m.in. ze względu na prywatność osoby fizycznej. Udostępnienie żądanej przez skarżącego informacji w zakresie projektu budowlanego oznaczałoby możliwość poznania przez dowolne osoby trzecie dokładnego rozkładu pomieszczeń, przebiegu instalacji np. gazowych, energetycznych, alarmowych, wentylacyjnych znajdujących się w budynku. Sytuacja taka godziłaby zatem w mir domowy, a przede wszystkim w poczucie bezpieczeństwa osób, które zamieszkają w domu, w konsekwencji naruszałaby ich szeroko pojęte prawo do prywatności. Sąd zwrócił również uwagę na fakt, że niejednokrotnie projekt budowlany jest sporządzany na zamówienie przez znanych architektów i nie ma żadnego argumentu, dla którego osoba trzecia, w zasadzie bez ponoszenia kosztów, miałaby zapoznawać się, a być może również korzystać z pomysłów, rozwiązań czy udogodnień, zaproponowanych w projekcie przez wykonujące go podmioty. Ustanawiając obywatelskie prawo do informacji publicznej, ustawodawca nie pozbawił jednostki ochrony jej interesów w sferze jej prywatności i bezpieczeństwa, praw własności ani praw autorskich. Projekt budowlany też może podlegać udostępnieniu Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną stwierdzając, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, choć stanowisko wyrażone w jego uzasadnieniu jest częściowo błędne.W uzasadnieniu wskazano, że decyzje administracyjne i ewentualnie inne dokumenty będące ich integralną częścią stanowią informację publiczne, która podlegają udostępnieniu w całości lub w części, jednak do granic wynikających z przepisów art. 5 ust. 1, 2 i 2a DostInfPubU. W konsekwencji zarówno decyzja o pozwoleniu na budowę, która jest decyzją administracyjną, jak i projekt budowlany zatwierdzany w decyzji o pozwoleniu na budowę lub w odrębnej decyzji, poprzedzającej wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, stanowią informację publiczną. NSA podkreślił przy tym, że należy rozróżnić zagadnienie kwalifikacji prawnej projektu budowlanego jako informacji publicznej od wynikającej z art. 5 ust. 2 DostInfPubU możliwości ograniczenia prawa do informacji publicznej ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Każdorazowo organ, rozważając udostępnienie informacji publicznej, która w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczy osoby fizycznej, zobligowany jest do wyważenia jej prawa do prywatności względem wartości publicznej w postaci dostępu do informacji publicznej. W przypadku uznania w konkretnej sytuacji pierwszeństwa prawa do prywatności jednostki – adresata decyzji o pozwoleniu na budowę, nad prawem do informacji publicznej, obowiązkiem organu jest wydanie zgodnie z art. 16 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 DostInfPubU decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej. NSA zaznaczył, że dokonując tej oceny, organ powinien wziąć pod uwagę, że wnioskowany przez skarżącego dokument nie dotyczy obiektu użyteczności publicznej, lecz budynku mieszkalnego osoby prywatnej, a jego udostępnienie będzie równoznaczne ze zgodą na poznanie przez dowolne osoby trzecie dokładnego rozkładu znajdujących się w budynku mieszkalnym pomieszczeń, przebiegu instalacji,w tym ich przeznaczenia, co może godzić w intymność zamieszkiwania i poczucie bezpieczeństwa osób tam zamieszkałych. Wyrok NSA z 15.7.2021 r., III OSK 3252/21,
Postępowanie administracyjne dotyczące udostępnienia projektu budowlanego jako informacji publicznej prowadzi do konfliktu między prawem do informacji a ochroną prywatności. Wyrok NSA wskazuje, że decyzje administracyjne oraz projekty budowlane mogą być uznane za informacje publiczne, jednak z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z przepisów prawa. Sprawa ta ilustruje znaczenie równoważenia prawa do informacji publicznej z ochroną prywatności jednostek.