Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 29.7.2021 r., II FZ 77/21, 
 ponownie wypowiedział się
na temat braku możliwości skutecznego usprawiedliwienia braków formalnych pism procesowych w postaci
braku wykazania umocowania do czynności, tj. braku złożenia oryginału lub uwierzytelnionego odpisu
dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie osób, które udzieliły pełnomocnictwa, do reprezentacji spółki
w dacie jego udzielenia, poprzez odwoływanie się do Krajowego Rejestru Sądowego.
Umocowanie do czynności przed sądem administracyjnym
Postanowieniem z 19.1.2021 r., III SA/Wa 2136/20, 
 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie
ze skargi A.R. Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Spółka) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej
w Warszawie z 28.8.2020 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, odrzucił skargę.
W uzasadnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia WSA w Warszawie stwierdził, że zarządzeniem z 12.11.2020 r.
Spółka została wezwana do złożenia oryginału lub uwierzytelnionego odpisu dokumentu, z którego wynikałoby
umocowanie osób, które udzieliły pełnomocnictwa, do reprezentacji Spółki w dacie jego udzielenia. Pełnomocnik
Spółki odebrał wskazane powyżej wezwanie 9.12.2020 r., co wynika bezpośrednio z akt sądowych sprawy. Niemniej
jednak Pełnomocnik Spółki nie udzielił odpowiedzi na przedmiotowe pismo. W praktyce oznacza to, że wyznaczony
przez WSA w Warszawie siedmiodniowy termin do uzupełnienia wskazanych powyżej braków formalnych skargi
rozpoczął bieg 10.12.2020 r. i upłynął 16.12.2020 r. (środa). Braki formalne skargi nie zostały uzupełnione. WSA
w Warszawie był zatem zobowiązany, w oparciu o art. 58 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, dalej: PostAdmU) do odrzucenia tej skargi.
Zaskarżenie postanowienia WSA w Warszawie
Pełnomocnik Spółki wniósł zażalenie na powyższe postanowienie wnosząc o jego uchylenie w całości.
W uzasadnieniu zażalenia wskazał, że – wbrew twierdzeniu zaprezentowanemu przez WSA w Warszawie
w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia – nie otrzymał zarządzenia z 12.11.2020 r., wzywającego do złożenia
oryginału lub uwierzytelnionego odpisu dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie osób, które udzieliły
pełnomocnictwa, do reprezentacji Spółki w dacie jego udzielenia. Jednocześnie Pełnomocnik Spółki poinformował, że
co prawda – jak prawidłowo wskazano w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia – 9.12.2020 r. otrzymał
przesyłkę poleconą z WSA w Warszawie, niemniej jednak zawierała ona jedynie pismo informujące o możliwości
skierowania sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów oraz pismo zatytułowane
„doręczenie odpisu odpowiedzi na skargę” wraz z pismem Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie
z 5.11.2020 r. zawierającym odpowiedź na skargę. W kopercie zawierającej przesyłkę nie znajdowały się zaś żadne
inne dokumenty poza wyliczonymi powyżej, w tym w szczególności brak było w niej wezwania do uzupełnienia
braków formalnych skargi do WSA w Warszawie w postaci oryginału lub uwierzytelnionego odpisu dokumentu,
z którego wynikałoby umocowanie osób, które udzieliły pełnomocnictwa, do reprezentacji Spółki w dacie jego
udzielenia. Wobec powyższego Pełnomocnik Spółki nie miał w ogóle wiedzy o wydaniu przez WSA w Warszawie
zarządzenia z 12.11.2020 r., a wiedzę tę uzyskał dopiero z lektury uzasadnienia zaskarżonego postanowienia. Nie
był więc w stanie wykonać wezwania do usunięcia braków formalnych skargi. Ponadto Pełnomocnik Spółki
w uzasadnieniu zażalenia podniósł, że żądanie WSA w Warszawie przedłożenia dokumentu, z którego wynikałoby
umocowanie osób, które udzieliły pełnomocnictwa, do reprezentacji Spółki w dacie jego udzielenia, nie znajduje
oparcia w obowiązujących przepisach ustawy, tj. PostAdmU.
Obowiązek wykazania umocowania do czynności w postępowaniu sądowoadministracyjnym
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zażalenie wniesione przez Pełnomocnika Spółki podlega oddaleniu.
Na wstępie wskazał, że autor zażalenia pominął przepisy o podstawowym znaczeniu dla rozstrzygnięcia,
a mianowicie art. 28 PostAdmU i art. 29 PostAdmU, z których jednoznacznie wynika, że to na osobie dokonującej
czynności w postępowaniu w imieniu osoby prawnej spoczywa obowiązek wykazania swego umocowania.
Obowiązku tego nie niwelują przepisy ustawy z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.
112, dalej: KRSU), ani ogłoszenie dokonanego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Także ujawnienie
danej osoby jako uprawnionej do reprezentacji spółki w Centralnej Informacji nie zwalnia strony postępowania
sądowoadministracyjnego (czy działającej osobiście, czy przez pełnomocnika) od obowiązku uzupełnienia braków
formalnych skargi, a ciężar czynienia ustaleń, czy osoba dokonująca czynności posiada stosowne umocowanie, nie
zostaje przerzucony na sąd administracyjny. Jednocześnie NSA podkreślił, że gdyby intencją ustawodawcy było
zwolnienie    danego     podmiotu     z obowiązku     udokumentowania    umocowania      w toku     postępowania
sądowoadministracyjnego ze względu na dostęp sądu do określonego wykazu czy rejestru, na co wskazuje



Pełnomocnik Spółki w uzasadnieniu zażalenia, to nic nie stało na przeszkodzie, by odpowiednie wyłączenie zostało
w przepisach zawarte. Na takie rozwiązanie ustawodawca zdecydował się bowiem w postępowaniu cywilnym,
nowelizując odpowiednik art. 29 PostAdmU, tj. art. 68 ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j.
Dz.U. z 2020 r. poz. 1575, dalej: KPC), zgodnie z którym przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione
w art. 67 KPC mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności procesowej. Art.
67 § 1 KPC nie stosuje się, gdy stwierdzenie umocowania przez sąd jest możliwe na podstawie wykazu lub innego
rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną, a także gdy czynność procesowa jest dokonywana za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny przewiduje, że czynności można
dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu. Przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione w art.
67 KPC mają jednak obowiązek wskazać podstawę swojego umocowania (art. 67 § 2 KPC). Analogicznej regulacji
brak w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Dodatkowo NSA wskazał, iż zwolnienie strony z dokonania
czynności, a zwłaszcza z uzupełnienia braku formalnego polegającego na niedołączeniu odpisu KRS-u i obciążenie
tą czynnością sądu, np. w celu usprawnienia postępowania, nie może być domyślne, ale musi mieć oparcie
ustawowe (uchwała składu 7 sędziów NSA z 18.12.2013 r. I OPS 13/13, 
). NSA w wielu dotychczasowych
orzeczeniach wskazywał na brak możliwości skutecznego usprawiedliwienia nieuzupełnienia braków formalnych pism
procesowych poprzez odwoływanie się do KRSU. Jako przykład takiego rozstrzygnięcia można wskazać
postanowienie z 18.11.2019 r., II FZ 681/19, 
. NSA, rozpoznający niniejsze zażalenie, w pełni podziela
poglądy przedstawione w tym postanowieniu.
Rozstrzygnięcie NSA
NSA uznał zatem, że rozstrzygnięcie WSA w Warszawie jest prawidłowe, a argumentacja Pełnomocnika Spółki
o braku istnienia regulacji nakazującej stronie lub jej pełnomocnikowi wykazanie umocowania reprezentantów strony
oraz braku podstawy prawnej do uznania braku odpisu z KRS lub innych dokumentów potwierdzających to
umocowanie za brak formalny skargi w rozumieniu art. 46 PostAdmU, art. 49 PostAdmU i art. 58 § 1 PostAdmU nie
znajduje podstaw w obowiązujących przepisach.
Odnosząc się natomiast do kwestii nieotrzymania przez Pełnomocnika Spółki zarządzenia WSA w Warszawie
z 12.11.2020 r., to NSA wskazał, że argumentacja podniesiona w tym zakresie może być rozpatrywana ewentualnie
w przedmiocie przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi. Na marginesie tylko NSA zaznaczył,
że potwierdzenie odbioru przesyłki w wyżej wskazanej dacie znajdujące się w aktach sądowych sprawy zawiera
wykaz pism przekazanych Pełnomocnikowi Spółki, wśród których wymieniono wprost m.in.: „wezwanie do
uzupełnienia braku formalnego skargi”.
Reasumując, skoro akta sprawy potwierdzają, że brak formalny skargi w omawianym zakresie zaistniał,
Przewodniczący Wydziału WSA w Warszawie miał obowiązek uruchomienia trybu przewidzianego w art. 49 § 1
PostAdmU, wyznaczając Pełnomocnikowi Spółki termin do uzupełnienia tego braku. W okolicznościach niniejszej
sprawy bezspornie zakreślony w wezwaniu termin upłynął bezskutecznie, co z kolei skutkowało zastosowaniem art.
58 § 1 pkt 3 PostAdmU. Odrzucając na tej podstawie skargę Pełnomocnika Spółki WSA w Warszawie nie naruszył
zatem ani art. 49 § 1 PostAdmU ani art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU.
Mając na uwadze względy przedstawione powyżej NSA uznał, że zażalenie Pełnomocnika Spółki podlega oddaleniu
w trybie art. 184 PostAdmU w zw. z art. 197 § 1 PostAdmU.

Komentarz
Na gruncie komentowanego rozstrzygnięcia NSA dokonał analizy porównawczej zasad obowiązujących
w procedurze sądowoadministracyjnej i w postępowaniu cywilnym w zakresie obowiązków związanych z wykazaniem
swojego umocowania do działania w danym postępowaniu. NSA wskazał, że wynikają one bezpośrednio i wprost
z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, tj. odpowiednio z PostAdmU i KPC, i są różne w każdej z tych
procedur. Na gruncie postępowania sądowoadministracyjnego – przeciwnie niż w postępowaniu cywilnym –
z przedmiotowego obowiązku (wykazania umocowania do działania przed właściwym sądem) nie zwalnia nawet
możliwość stwierdzenia przez sąd takiego umocowania na podstawie wykazu lub rejestru, do którego ten sąd ma
dostęp drogą elektroniczną (np. rejestru przedsiębiorców KRS). Powyższego poglądu nie podzielił Pełnomocnik
skarżącej Spółki, co w konsekwencji doprowadziło do odrzucenia skargi złożonej do WSA w Warszawie.

Postanowienie NSA z 29.7.2021 r., II FZ 77/21,